Trzy bariery polskie

Społeczeństwo bez elit dryfuje. Bariera kultury 
i praktyki politycznej jest najpoważniejszą przeszkodą w rozwoju kraju w perspektywie najbliższych dziesięcioleci.

Przez cały okres nowoczesności (czyli poczynając od rewolucji przemysłowej) historia rozwoju Polski, a właściwie ziem polskich, wyznaczona była z jednej strony przez żmudne pokonywanie odziedziczonych barier i ograniczeń, a z drugiej przez szanse i zagrożenia, jakie stwarzało zewnętrzne otoczenie międzynarodowe. Podobnie będzie i w najbliższych dziesięcioleciach.

W całym tym okresie, pomijając tragiczne czasy wojen, bywały okresy szybszego i wolniejszego rozwoju. Tempo i kierunek zmian były w przeważającej mierze uwarunkowane zewnętrznie (np. rozwój przemysłu tekstylnego w zaborze rosyjskim czy polskich stoczni w ramach RWPG, czyli organizacji gospodarczej sowieckiego imperium). W okresie międzywojennym odrodzone państwo polskie przejęło inicjatywę modernizacji Polski, ale czasu było zbyt mało, a zewnętrzne i wewnętrzne uwarunkowania zbyt trudne, by odrobić wiekowe zapóźnienie wobec wiodących krajów Europy.

Na tym historycznym tle niemal 30-letni okres po 1989 roku jawi się jako pasmo nieznanych przedtem ekonomicznych sukcesów. Aby w pełni zdać sobie z tego sprawę, warto sięgnąć do wydanej w tym roku przez Oxford University Press książki Marcina Piątkowskiego „Europe's Growth Champion" przedstawiającej szczegółowo anatomię tego sukcesu. Jego miarą jest chociażby to, że z około 30 proc. PKB „starej piętnastki" UE na mieszkańca w 1990 roku, w 2017 roku Polska...