18 listopada 1976 r.: Alternatywa społeczna

źródło: Ośrodek Karta

≥Gdańsk, czerwiec 1978 r. Działacze i sympatycy Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża protestujący przeciwko pobiciu i aresztowaniu współpracownika KSS KOR Błażeja Wyszkowskiego. U góry od lewej: Barbara Wyszkowska, Bogdan Borusewicz, Krzysztof Wyszkowski, Kazimierz Szołoch, prawdopodobnie Grażyna Stankiewicz; u dołu: Magdalena Wyszkowska (żona Błażeja) i Joanna Duda-Gwiazda

W Warszawie dochodzi do spotkania kardynała Karola Wojtyły z liderami KOR. Zorganizowana opozycja i Jan Paweł II zmienią z czasem Polskę.

24 czerwca 1976 r. władze zapowiadają drastyczne podwyżki cen żywności. Następnego dnia w blisko 100 zakładach pracy wybuchają strajki i demonstracje, najgwałtowniejsze w Radomiu. Reakcja jest brutalna – zatrzymanych zostaje 2,5 tysiąca osób w całym kraju, są bestialsko bici, więzieni, zwalniani z pracy (w Radomiu niemal tysiąc robotników). Powołanie Komitetu Obrony Robotników na rzecz wsparcia prześladowanych staje się głównym ogniwem zorganizowanej jawnej opozycji.

Gdy kardynał Karol Wojtyła zostaje papieżem (w październiku 1978), wiele przedsięwzięć i inicjatyw opozycji tworzy już strukturalną alternatywę wobec władz. Podczas pierwszej pielgrzymki do kraju Jana Pawła II społeczeństwo ponownie (po Milenium) postrzega siebie samo poza ramami istniejącego państwa. Zbiorowe doświadczenie wolności otwiera perspektywy zmian.

Z Apelu do społeczeństwa i władz PRL wystosowanego wraz z powstaniem Komitetu Obrony Robotników

Robotniczy protest przeciw wygórowanym podwyżkom, który był wyrazem postawy całego niemal społeczeństwa, pociągnął za sobą brutalne prześladowania. [...]

Podpisani zawiązują Komitet Obrony Robotników, celem zainicjowania wszechstronnych form obrony i pomocy. Niezbędna jest pomoc prawna, finansowa, lekarska. Nie mniej istotna jest pełna informacja o prześladowaniach. Jesteśmy przekonani, że jedynie publiczne ujawnienie poczynań władzy...