Skarga może mieć różne zastosowanie

Wierzyciel może zaskarżyć czynność prawną dłużnika dokonaną z jego pokrzywdzeniem, jeżeli zrobił to świadomie, a osoba trzecia, która uzyskała korzyść majątkową o tym wiedziała lub mogła się dowiedzieć.

Przedmiot zaskarżenia skargą pauliańską nie ma akceptowanej powszechnie definicji. Zgodnie z art. 527 kodeksu cywilnego może nim być wyłącznie czynność, która powoduje albo pogłębia niewypłacalność dłużnika, jednocześnie przysparzając majątek osobie trzeciej.

Najważniejsze jest, aby wskutek zaskarżonej czynności osoba trzecia otrzymała przysporzenie majątkowe lub by z jej strony odpadł obowiązek zwrotu dłużnikowi tego przysporzenia. Finalnie skarga pauliańska ma służyć zaspokojeniu wierzyciela z tego, co skutkiem zaskarżonej czynności weszło lub nie wyszło z majątku osoby trzeciej. Odpłatny bądź nieodpłatny charakter czynności prawnej nie wpływa na dopuszczalność skargi pauliańskiej, gdyż odpłatność nie musi oznaczać ekwiwalentności świadczeń.

Czynności osobiste

Wykluczona jest możliwość zaskarżania czynności prawnych o charakterze osobistym, nawet jeśli skutkują one pogorszeniem sytuacji majątkowej dłużnika. Przeciwna opcja mogłaby oznaczać dla wierzyciela możliwość kontroli nad decyzjami życiowymi dłużnika i to nie tylko tymi majątkowymi. Niełatwo jednak skatalogować czynności o charakterze osobistym albo wskazać granice pomiędzy nimi a czynnościami o charakterze wyłącznie majątkowym. Wierzyciel nie ma prawa kwestionować takich czynności dłużnika jak zawarcie małżeństwa czy uznanie dziecka, chociaż mają one skutek alimentacyjny dla dłużnika. Także większość czynności dotyczących...