Jak plotki stały się groźne

Gdy informacje docierają do nas od znajomych, nie zapala nam się czerwona lampka, nie mamy nawyku sprawdzania, czy są prawdziwe – mówi dr hab. Jacek Wasilewski, medioznawca i politolog

Jakie czynniki wpływają na to, że użytkownicy platform społecznościowych wierzą w treści tam publikowane?

Większość naszych rozmów składa się z różnego rodzaju plotek. To one stwarzają wspólnotę wartości. Razem czujemy się lepsi, gdy powiemy, że ktoś zrobił coś złego i jest od nas gorszy. Tak działa np. serwis Pudelek czy portale sportowe. Ponadto plotki mogą tworzyć konstrukcje, które pozwalają nam zrozumieć świat.

Problem zaczyna się wtedy, gdy zaczynamy przenosić się do mediów społecznościowych. Plotki zaczynają szkodzić, bo są traktowane zupełnie inaczej – jak informacje. Na Facebooku piszemy do swoich znajomych, nie ustawiając odpowiedniej prywatności postów. Gdy rozmawiamy w realu, treść rozmowy pozostaje między znajomymi. W sieci dzielenie się takimi informacjami przybiera efekt domina. Patrząc na niedawne wydarzenia, widzimy, że pojawiło się wiele fake newsów. Np. od znajomej ciotki wiemy, że jak będzie lockdown, to zamkną miasta, a kolega przesłał nam filmik od znajomego, który pracuje w jednym z ministerstw i wie, że wojsko wyjdzie na ulice... Im bardziej informacja wzbudza emocje, tym bardziej jesteśmy w stanie w nią uwierzyć. Zwłaszcza jeżeli się czegoś boimy albo chcemy się przed tym uchronić.

Skąd ta lekkomyślność?

W przypadku Facebooka informacje docierają do nas od znajomych i nie zapala nam się...