Osobiste doświadczenie historii

źródło: Warszawska Agencja Fotograficzna

Pierwszy opatrunek, 1920

źródło: materiały prasowe

Plakat propagandowy CKPZA, 1920

źródło: Warszawska Agencja Fotograficzna

Pogrzeb ks. Ignacego Skorupki, kap. Ryszarda DownarZapolskiego i podchor. Lenartowicza, 17 sierpnia 1920

źródło: Warszawska Agencja Fotograficzna

Flotylla polska na Prypeci, 1920

źródło: Warszawska Agencja Fotograficzna

Wystawa CKPZA, 1920

źródło: Warszawska Agencja Fotograficzna

Jeńcy, 1920

autor zdjęcia: Jan Malarski

źródło: Archiwum

Rysunek propagandowy CKPZA, 1920

autor zdjęcia: Jan Malarski

źródło: Archiwum

Lalka kukiełkowa przedstawiająca Józefa Piłsudskiego, 1920

ROZMOWA | Karolina Puchała-Rojek, historyczka fotografii i kuratorka ekspozycji, która zachęca do innego spojrzenia na wydarzenia sprzed stu lat.

Na czym polega pomysł tej wystawy?

Na opowiedzeniu historii wojny polsko-bolszewickiej 1919–1920 poprzez fotografie, i to wyłącznie oryginały z tamtego czasu. Ekspozycja nie jest skonstruowana ani według tematów, ani układu chronologicznego. Zobaczyć można za to różne sposoby fotografowania tej wojny w zależności od tego, kto trzymał w ręce aparat fotograficzny. Inne zdjęcia były dziełem zawodowców, inne – amatorów.

Czym się różniły?

Profesjonalni fotografowie, działający często na zamówienie agencji fotograficznych, poruszali na przykład temat ochotników zdążających na front, by pokazywać mobilizację społeczeństwa i zachęcać do brania przykładu z takiej postawy. Zajmowali się wszystkimi najważniejszymi tematami, takimi jak wodzowie, dekorowanie orderami, triumfalne pochody, przemarsze żołnierzy. Na zamówienie fotografowano też bolszewickie okrucieństwa wojenne, by pokazać wroga, z którym walczono. Takie zdjęcia były nie tylko publikowane w naszej prasie, ale i znalazły się w obiegu międzynarodowym, kiedy władze polskie starały się uzyskać poparcie dyplomatyczne dla swoich działań. Te zdjęcia miały wartość materiałów dowodowych. I trzeba pamiętać, że manipulowanie kadrami...