Adrian Karaś partner zarządzający w dziale audytu, Deloitte w Polsce

Prof. dr hab. Tomasz Sójka Katedra Prawa Cywilnego, Handlowego i Ubezpieczeniowego, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, ekspert Związku Polskich Pracodawców Handlu i Usług

Na jednym z najbliższych posiedzeń Sejm zajmie się rządowym projektem dotyczących zmian w tzw. ustawie covidowej, dotyczącym m.in. ustalenia wysokości czynszów w galeriach handlowych w okresie zakazu prowadzenia działalności. Projekt przewiduje obniżenie czynszów do wysokości 20 proc. za okres trwania zakazu oraz do 50 proc. wysokości za okres trzech miesięcy po zniesieniu każdego zakazu. Projekt popierają najemcy, z których liczni, po kilku lockdownach, znaleźli się na skraju upadłości. Protestują z kolei właściciele galerii handlowych – oskarżając rządowy projekt o retroaktywność, niezgodność z konstytucją i pomoc publiczną udzielaną najemcom w sposób ukryty i sprzeczny z unijnymi regułami traktatowymi. Państwo polskie z kolei jest rozdarte: chciałoby pomóc handlowcom, ale boi się odpowiedzialności wobec silnego lobby właścicieli galerii handlowych.

Lockdownowy konflikt między galeriami handlowymi a najemcami do złudzenia przypomina epopeję sporów o kredyty frankowe pomiędzy bankami oraz ich klientami, której dramatyczny finał obserwujemy dzisiaj w postaci serii orzeczeń sądów krajowych i unijnych po latach udręki po stronie konsumentów oraz niepewności biznesowej po stronie banków. Można było tego uniknąć, gdyby prawodawca odpowiednio wcześnie odważył się systemowo rozwiązać problem, racjonalnie wyważając przy tym interesy stron. Kompromisy...