Piotr Łukasiewicz: Talibowie. Przekleństwo czy nadzieja Afganistanu - fragment

źródło: materiały prasowe

autor zdjęcia: Mohd RASFAN

źródło: AFP

Talibowie, mimo że rozpoczynali marsz po władzę jako ruch rewolucyjny walczący o spokój społeczny i stabilizację po wojnie domowej, szybko odtworzyli odwieczną prawidłowość afgańską: krajem mogą rządzić tylko Pasztuni. Na zdjęciu: Zwycięzcy patrzą na opanowane miasto ze wzgórza Wazir Akbar Khan, Kabul 20 stycznia 2022 r.

Talibowie chcieli w połowie lat dziewięćdziesiątych nowego porządku w Afganistanie, ale opierali się na starych kadrach w armii i wywiadzie dopóty, dopóki nie doczekali się własnych profesjonalistów w tych dziedzinach. W 2021 roku powtarzali etapy rozwoju swojego panowania w niemal identyczny sposób.

Azja Centralna i w ogóle świat islamski w latach dziewięćdziesiątych były obszarem działania wielu ruchów rewolucyjnych, które jednak różniły się zasadniczo od rewolucji talibów. Talibowie chcieli państwo przywrócić, a rewolucjoniści muzułmańscy w innych krajach chcieli istniejące państwa doprowadzić do upadku i założyć na nowo. Al-Kaida miała co prawda cele globalne, ale zamierzała przede wszystkim obalić porządek państwowy na Bliskim Wschodzie. Ważnym celem, widocznym również w deklaracjach Bin Ladena pisanych w afgańskich jaskiniach, było zniesienie monarchii Saudów i przegnanie amerykańskich wojsk z miejsc świętych: Mekki i Medyny. Hamas i Hezbollah, dwie ekstremistyczne i religijne organizacje palestyńskie, walczyły z Izraelem o uzyskanie jakiejś formy państwowości dla ich narodu na gruzach państwa izraelskiego. W latach dziewięćdziesiątych dawne radzieckie republiki: Kazachstan, Uzbekistan i Tadżykistan, były teatrem sporu między postkomunistycznymi świeckimi władzami a grupami, które usiłowały nadać tym państwom bardziej religijny, konserwatywny charakter.

Rewolucja talibów afgańskich w 1994 roku była raczej reakcją na upadek państwa afgańskiego i chaos wojny domowej niż ideowym pomysłem na zbudowanie nowej formy państwowości. Część talibskich komendantów po początkowych sukcesach w przywracaniu swoistej praworządności i stabilności sądziła, że do...