Gra, w której stawką jest życie

autor zdjęcia: Bundesarchiv

źródło: Rzeczpospolita

Sytuacja polityczna zmusza tych, którzy nie mają odwagi, aby żyć zgodnie z własnymi przekonaniami, do zmiany poglądów, bo tylko ona daje szanse na przeżycie. Na zdjęciu: wojska niemieckie na Polach Elizejskich, Paryż, 14 czerwca 1940 r.

źródło: Rzeczpospolita

Rozwój wydarzeń po zajęciu Paryża przez Niemców budzi w Albercie Camusie odrazę. Jest bezsilny, ma związane ręce, ale nie zamierza przymykać oczu ani zatykać uszu na to, co się dzieje.

W marcu Paryż jest równie ponury co w lutym, lipcu czy listopadzie: „bezkształtne, szare wybrzuszenie na powierzchni ziemi”.

Ściany są szare, niebo jest szare, ludzie są szarzy, podobnie jak ich twarze. Mają zatroskane spojrzenia graczy siedzących w przedziwnym kasynie, w którym trzeba wygrać, aby przeżyć. Nie wszyscy mają tyle szczęścia: Camus zatrzymuje się w nędznym hotelu na Montmartrze, pod numerem 16 przy rue Ravignan, gdzie Pia zarezerwował mu pokój. Sąsiaduje z dziwkami, alfonsami, niewydarzonymi artystami i życiowymi rozbitkami wszelkiej maści. Młoda kobieta rzuca się przez okno: „Schodziła niekiedy na dół i prosiła właścicielkę hotelu, żeby poczęstowała ją kolacją. Obejmowała ją nagle – z potrzeby bliskości i ciepła. Skończyło się sześciocentymetrową raną na czole. Przed śmiercią rzekła: »Nareszcie!«”.

Camus wie już, czego się spodziewać. On również przybył do Paryża, aby zagrać w tę grę, w której stawką jest życie, i ma nadzieję na wygraną. Pisze do Jeana Greniera, że miasto „mu służy” i pozostanie w nim za wszelką cenę dopóty, dopóki nie skończy tego, co ma do zrobienia.

Co ma na myśli? Pracuje nad nową wersją sztuki „Kaligula”, a 15 maja kończy „Obcego”. Prace nad esejem o absurdzie są bardzo zaawansowane.

Nie ma ambicji zrobienia kariery dziennikarskiej, nawet w „Paris-Soir”, który ma milionowy nakład...