Transfer nieruchomości obciążonej hipotecznie – skutki dla wierzyciela

Zaspokojenie z nieruchomości przez wierzyciela zarówno pauliańskiego, jak i hipotecznego, następuje w drodze sprzedaży likwidacyjnej.

W sprawie o sygnaturze III CZP 9/24 składowi siedmiu sędziów Sądu Najwyższego zadano następujące pytanie prawne: „Czy zakres obciążenia nieruchomości hipoteką dla ustalenia czy zachodzi przesłanka pokrzywdzenia wierzyciela osobistego dotychczasowego właściciela tej nieruchomości należy oceniać poprzez pryzmat hipotetycznie możliwej do uzyskania wartości nieruchomości w postępowaniu egzekucyjnym, czy też na podstawie realnej wartości rynkowej nieruchomości, przy założeniu, że oceny, czy czynność prawna dokonana została z pokrzywdzeniem wierzyciela oraz stanu niewypłacalności dłużnika dokonywać należy nie tylko według stanu w chwili wystąpienia przez wierzyciela ze skargą pauliańską, ale również w świetle sytuacji istniejącej w dacie wyrokowania w tym przedmiocie?”. Kwestia ta ma znaczenie zarówno na gruncie ogólnego dochodzenia roszczeń pauliańskich na podstawie art. 527 i nast. kodeksu cywilnego, jak i w przypadku ogłoszenia upadłości dłużnika.

Założenia wyjściowe

Zadane pytanie prawne dotyczy zagadnienia, które ma bardzo istotne znaczenie w praktyce. Niewątpliwie można wskazać na następujące założenia wyjściowe.

∑ Transfer nieruchomości pomiędzy dłużnikiem a osobą trzecią (nabywcą) może być przyczyną podniesienia tzw. roszczenia pauliańskiego. Dotyczy to także transferu nieruchomości obciążonej hipotecznie. Kluczowe znaczenie ma jednak...