Spory budowlane: kiedy żądanie gwarancji zapłaty jest nadużyciem?

Przepisy dotyczące gwarancji zapłaty za roboty budowlane miały chronić finansowo wykonawców i dalszych wykonawców. Zdarza się jednak, że wykorzystują oni żądanie gwarancji do zerwania umowy z winy inwestora. Sprawy trafiają na wokandę sądową. Jakie zapadają wyroki?

W artykule, w formule Q&A [pytań i odpowiedzi], przyjrzymy się zagadnieniu żądaniu udzielenia gwarancji zapłaty oraz przeanalizujemy, czy i kiedy takie działanie może być uznane za nadużycie prawa oraz jakie konsekwencje z  tego wynikają.

1. Jaka jest podstawa prawna żądania gwarancji zapłaty?

Obowiązujące przepisy dotyczące gwarancji zapłaty za roboty budowlane (dalej: „gwarancja zapłaty”), tj. art. 6491–6495 kodeksu cywilnego (dalej „KC”) wprowadziła nowelizacja kodeksu cywilnego, która weszła w życie 16 kwietnia 2010 r., zastępując regulacje ustawy z 9 lipca 2003 r. o gwarancji zapłaty za roboty budowlane. Część przepisów ustawy z 9 lipca 2003 r. uchylił Trybunał Konstytucyjny wyrokiem z 27 listopada 2006 r., K 47/04.

2.Jaki był cel wprowadzenia przepisów o gwarancji zapłaty?

Celem wprowadzenia regulacji było ograniczenie nieuczciwych praktyk na rynku budowlanym, zwłaszcza ciągłego uchylania się przez inwestorów (oraz wykonawców) od regulowania, czy też terminowego regulowania płatności za wykonane prace przez wykonawców (dalszych wykonawców), w szczególności małych i średnich przedsiębiorców. Zgodnie z intencją ustawodawcy, skorzystanie z gwarancji zapłaty pozwala bowiem na szybkie zaspokojenie roszczeń wykonawcy (podwykonawcy).

Sąd Apelacyjny w Katowicach w uzasadnieniu wyroku z 26 marca 2014 r.,...