W polityce handlowej USA najgorsza jest niepewność

autor zdjęcia: Alex Kraus/Bloomberg

źródło: Rzeczpospolita

Dążymy do anarchii w globalnych regułach gry w handlu zagranicznym – komentuje Beata Javorcik, główna ekonomistka Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju.

Wojna celna to teraz największy gospodarczy szok, z którym przychodzi się nam mierzyć globalnie?

Przez ostatnie dekady świat szedł w stronę wolnego handlu, cła obniżały się. W krajach rozwiniętych były one na poziomie kilkuprocentowym, na rynkach wschodzących to było około kilkunastu procent, w najbiedniejszych krajach – powyżej dwudziestu. Ba, efektywne cła były nawet jeszcze niższe, bo duża część handlu była prowadzona na podstawie umów regionalnych czy preferencyjnych. Teraz mamy zupełny przewrót. Rozpoczął się on w 2018 r., w czasie pierwszej prezydentury Donalda Trumpa, ale wtedy był ograniczony, dotyczył przede wszystkim linii USA–Chiny. Cła, które zostały zaproponowane 2 kwietnia, są podobne do tego, co było w latach 30. XX w., gdy wchodziła tzw. ustawa Smoota-Hawleya. Tyle że teraz zostały zaproponowane w dużo bardziej szokowy sposób, bo z niższego poziomu wyjściowego.

Jakie to ma przełożenie na gospodarki unijne?

W naszym regionie, jeśli weźmiemy pod uwagę strukturę eksportu do Stanów, to efektywnie cła poszły w górę z około 2–3 proc. powyżej 10 proc. W przypadku Węgier to nawet około 15 proc., w przypadku Słowacji powyżej 20 proc.

Dlaczego?

Podstawowa stawka dla UE to 10 proc., ale na samochody to 25 proc., a na...