Kres Kresów

autor zdjęcia: kamienczanka/Shutterstock

źródło: Rzeczpospolita

Kamieniec Podolski – jedna z najważniejszych twierdz na dawnych Kresach. W jaki sposób dzisiaj dbać o polskie wpływy na tych terenach?

Dawny fundament naszej tożsamości stał się dziś historycznym balastem. Mamy dobre karty, by kresowe sentymenty zastąpić na Wschodzie nową, pragmatyczną polityką.

Kresy były przestrzenią niezwykłych spotkań, którą jakże trafnie rozrysował Miłosz. W „Dolinie Issy” pisał o niej: „»Czy masz siłę wyspowiadać się, moja córko?« Moja córko – mówił do Brońci Ritter z hanzeatyckiego miasta Riga mały pastuch litewski”.

Oraz (będzie nieco dłużej, ale z tego samego źródła): „Wiatr odwilży był zachodni, od morza. Na wodach między brzegami Szwecji i Finlandii, między hanzeatyckim miastem Riga i hanzeatyckim miastem Danzig, kołysały się statki i buczały we mgle. Barbarka przewijała dziecko, trzymając je za nogi i lekko unosząc mały tyłeczek, który budził w niej tkliwość. Tej tkliwości, jak również jej uczuć, kiedy rozpinała bluzkę i podawała synowi pierś z żyłą przeświecającą przez skórę niebiesko, nie należy przenosić poza właściwą im sferę doświadczenia. Na pograniczu tego, co zwierzęce, i tego, co ludzkie, żyć nam wypadło, i tak jest dobrze”.

Teraz, kiedy świat się zmienił, piszemy to z żalem, ale nie mamy co do tego wątpliwości – Kresy nie żyją. Tam, gdzie jeszcze kilkanaście lat temu była żywa tkanka spotkania, nie muzealny eksponat, już ich nie ma. Mit Kresów nie oddycha. Pojęcie jest puste. Uparcie podtrzymywane w polskiej wyobraźni politycznej – nie służy żadnej wspólnocie budowanej na pozytywnych wartościach. Chciałoby się rzec, nie...