Czy można odliczyć VAT przy wykonawstwie zastępczym

Podmioty, które nie uzyskały od niesolidnego wykonawcy zwrotu kosztów obejmujących VAT wynikający z faktur wystawionych przez wykonawcę zastępczego, mogą skutecznie odliczyć ten podatek.

W obrocie gospodarczym niejednokrotnie występują sytuacje, w których – z uwagi na niewywiązanie się kontrahentów z zawartych umów – zamawiający zmuszeni są do skorzystania z wykonawstwa zastępczego. Wątpliwości pojawiają się w stosunku do możliwości odliczenia VAT z faktur wystawionych przez podmioty realizujące usługi w zastępstwie pierwotnego wykonawcy.

Czym jest wykonawstwo zastępcze

Pojęcie wykonawstwa zastępczego używane jest w celu określenia sytuacji, w której podmiot zawierający umowę z wykonawcą, z powodu niewykonania bądź też nienależytego wykonania zobowiązania, zleca wykonanie tej samej usługi innemu podmiotowi. Potrzeba takiego działania wynika zazwyczaj z konieczności wywiązania się z własnych zobowiązań wobec klientów czy też instytucji publicznych.

Na gruncie VAT wykonawstwo zastępcze może powodować ryzyko zakwestionowania uprawnienia zlecającego do odliczenia VAT naliczonego z faktur wystawionych przez wykonawcę zastępczego. Sądy wskazywały bowiem, że tego typu nabycie usług nie jest związane z działalnością opodatkowaną, ale służy jedynie zlikwidowaniu szkody wynikającej z niesolidnego wykonania umowy przez wykonawcę. Przykładowo w wyroku z 6 lipca 2017 r. (I FSK 2173/15) Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że VAT wykazany na fakturze...