Glosy z przejęciem

źródło: Nieznane

(C) FORUM

Jedną z najbardziej imponujących cech pisarstwa Frischa była zdolność rezygnacji z narracyjnego egocentryzmu. Im zręczniej autor posługuje się drugą i trzecią osobą liczby pojedynczej, tym silniej przekonuje do siebie mnogą liczbę czytelników...

"Dzienniki" Maksa Frischa to antypody gombrowiczowskiej diarystyki, słowo "Ja" jest w nich używane z najwyższą ostrożnością, w myśl zasady, że zapisywanie własnych przeżyć ma sens tylko o tyle, o ile mają one uniwersalny wymiar lub też są podatne na natychmiastową adaptację literacką.

Tedy zamiast autobiograficznych bebechów, w "Dziennikach" Frischa znajdziemy skarbnicę miniaturowej beletrystyki: szkice późniejszych powieści, dramatów, ale też autonomiczne nowele i opowiadania, niezmiennie charakteryzujące się maksymalną redukcją komentarzy narracyjnych, lakonicznością frazy, przy jednocześnie chirurgicznej wprost precyzji psychologicznej w konstruowaniu - a często też rekonstruowaniu postaci.

*

Praca pisarska polega także na tym, by w cierpieniu wykreślać ze swoich tekstów naddatki, przyłapywać się na gadatliwości jeszcze przy biurku, samemu sobie za nią wymierzać karę; wypracowywać małomówność; posiąść umiejętność redukcji.

Sztuka pisarska pozwala zaś redukować instynktownie, już sięgając po pióro...