Pasażer łodzi podwodnej

źródło: Nieznane

Rys. Wiesław Rosocha

Bohaterami najnowszej książki Adama Zagajewskiego są Miłosz i Cioran, Czapski i Simone Weil, Herbert i Nietzsche. Ważnym tematem jest styl wysoki, zderzenie wzniosłości z codziennością. Relacja między światem i poezją. Między poezją i wątpliwością. Szczególne promieniowanie takich miejsc w Europie jak Kraków, Lwów czy Paryż. Ale też urok passeggiaty w Lukce i plaży w Bocca di Magra, gdzie niegdyś zażywały kąpieli wielkie cienie.

Co łączy wszystkie te eseje, dość różne, i w różnym czasie - głównie jednak w późnych latach dziewięćdziesiątych i na początku nowego wieku - pisane? Jaka nitka je zszywa? Przekonanie, że największą wartością jest duchowość, życie wewnętrzne. Kultura masowa nie ma pojęcia, co to takiego.

Cztery peryskopy

Na książkę składa się trzynaście esejów. Podzielona jest na pięć części, z których pierwsza i ostatnia zawierają teksty "programowe": "Obrona żarliwości", "Uwagi o wysokim stylu" i "Pisać po polsku", inne części nazwać by można roboczo "Ludzie", "Poezja", "Miejsca".

Na początku tytułowej "Obrony żarliwości" Adam Zagajewski patrzy z boku na siebie samego - na człowieka, którego najpierw katastrofa wojenna, a...