Od totalitaryzmu do demokracji
Od totalitaryzmu do demokracji
RYS. JANUSZ KAPUSTA
Przechodzenie od komunistycznego totalitaryzmu do demokracji trwało znacznie dłużej, niż się sądzi, gdy umieszcza się jego początki dopiero w latach 80. Rozegrało się ono w dwóch aktach. Pierwszy, w którego toku ustrój totalitarny przekształcił się w autorytarny, zaczął się po śmierci Stalina i trwał ze zmiennym nasileniem - innym w każdym kraju i w każdym okresie - ponad trzy dziesięciolecia. Drugi, rozpoczęty w 1989 roku, był aktem właściwego przejścia do demokracji, połączonego z wprowadzeniem gospodarki rynkowej w miejsce gospodarki nakazowej i z budowaniem państwa prawa.
Europa nigdy nie ewoluowała z jedną prędkością. Obszar prawosławia - Europa Wschodnia w ścisłym tego słowa znaczeniu - znalazł się w XIII wieku na torze historycznym różnym od tego, jakim zdążało chrześcijaństwo łacińskie. A w obrębie tego ostatniego Europa Środkowa, region, który graniczy z obszarem prawosławia, jest zapóźniona wobec Europy Zachodniej. Począwszy od XVIII wieku, różnice między Północą a Południem biją w oczy. "Ducha praw" Monteskiusza można odczytać jako refleksję na ten temat i na temat miejsca Francji między schyłkową Hiszpanią a triumfującą Wielką Brytanią. Jeszcze bardziej uderzają chyba różnice między zachodem a środkiem i wschodem kontynentu;...
Archiwum Rzeczpospolitej to wygodna wyszukiwarka archiwalnych tekstów opublikowanych na łamach dziennika od 1993 roku. Unikalne źródło wiedzy o Polsce i świecie, wzbogacone o perspektywę ekonomiczną i prawną.
Ponad milion tekstów w jednym miejscu.
Zamów dostęp do pełnego Archiwum "Rzeczpospolitej"
ZamówUnikalna oferta