Spór o aliancką strategię

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Amerykańscy generałowie Eisenhower i Clark podczas spotkania z admirałem Darlanem (drugi od lewej), 13 listopada 1942 r.

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Amerykańska piechota płynie na front do Afryki Północnej

autor zdjęcia: Leszek Nabiałek

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Działania aliantów w Afryce Północnej i na Sycylii, listopad 1942 – sierpień 1943 r.

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Amerykanie lądują pod Oranem w Algierii, 8 listopada 1942 r.

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Grupa Amerykanów kryje się przed ostrzałem francuskiego snajpera w Algierze, listopad 1942 r.

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Oddziały amerykańskie wyokrentowują się w Casablance w Maroku, listopad 1942 r.

źródło: bettmann/corbis, ARCHIWUM „MÓWIĄ WIEKI”

Oddział amerykański w Algierii, listopad 1942 r.

źródło: akg/east news, east news, archiwum „mówią wieki”

Brytyjscy artylerzyści gotowi do strzału, zachodnia Libia, grudzień 1943 r.

źródło: AKG/EAST NEWS, ARCHIWUM „MÓWIĄ WIEKI”

Gen. Erwin Rommel przy samolocie łącznikowym, 1942 r.

źródło: Bridgeman Art Library, ARCHIWUM „MÓWIĄ WIEKI”

Brytyjska kolumna zmotoryzowana pod ostrzałem niemieckiej artylerii, zachodnia Libia, styczeń 1943 r.

źródło: ARCHIWUM „MÓWIĄ WIEKI”, akg/east news

Zamaskowane stanowisko niemieckiego działa ppanc. kal. 75 mm w południowej Tunezji, luty 1943 r.

źródło: Bridgeman Art Library, ARCHIWUM „MÓWIĄ WIEKI”

Amerykanie wzięci do niewoli podczas walk na linii Mareth, luty 1942 r.

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Brytyjska piechota podczas walk w Tunezji, luty 1943 r.

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Piechota hinduska przełamuje niemiecko-włoską obronę na linii Mareth 20 marca 1943 r.

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Niemieckie czołgi na przełęczy Kasserine rozbite przez alianckie lotnictwo, marzec 1943 r.

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Francuscy czołgiści z oddziałów Wolnych Francuzów ćwiczą w Afryce Płn. początek 1943 r.

źródło: corbis, archiwum „mówią wieki”

Kolumna jeńców niemieckich wziętych w Libii, grudzień 1942 r.

źródło: Corbis

Gen. Hans Jürgen von Arnim (pierwszy z lewej), ostatni dowódca wojsk niemiecko-włoskich w Tunezji

źródło: corbis, archiwum „mówią wieki”

Dowódcy alianccy przyjmują defiladę w Tunisie – na pierwszym planie gen. Eisenhower i gen. Giraud

źródło: bettmann/corbis

Aliancka flotylla desantowa w Bizercie przed lądowaniem na Sycylii

źródło: bettmann/corbis, ARCHIWUM „MÓWIĄ WIEKI”

Gen. George S. Patton, dowódca korpusu, a następnie amerykańskiej 7. Armii na Sycylii

źródło: bettmann/corbis, ARCHIWUM „MÓWIĄ WIEKI”

Gen. Bernard Law Montgomery, dowódca brytyjskiej 8. Armii

źródło: bettmann/corbis, ARCHIWUM „MÓWIĄ WIEKI”

Niemcy ewakuują się z Sycylii przez Cieśninę Mesyńską, sierpień 1943 r.

źródło: bettmann/corbis, ARCHIWUM „MÓWIĄ WIEKI”

Marszałek Pietro Badoglio, premier rządu włoskiego po obaleniu Mussoliniego, w rozmowie z amerykańskim generałem Maxwellem Taylorem

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Amerykanie lądują pod Salerno, 9 września 1943 r.

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Niemiecka piechota i czołgi walczą z alianckim desantem pod Salerno

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Amerykański sherman podczas ofensywy na Neapol, wrzesień 1943 r.

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Włosi witają żołnierzy amerykańskich w Monreale pod Palermo, sierpień 1943 r.

Listopad 1942 roku był jednym z przełomowych miesięcy drugiej wojny światowej. 2 listopada brytyjska 8. Armia gen. Montgomery’ego rozbiła wojska państw osi pod Alamajn, a potem uparcie ścigała resztki oddziałów Rommla wzdłuż wybrzeży Libii. 8 listopada w ramach operacji „Torch” oddziały alianckie wylądowały w Maroku i Algierii. 19 listopada Armia Czerwona rozpoczęła kontrofensywę pod Stalingradem, by kilka dni później okrążyć 6. Armię gen. Paulusa. Była to pierwsza seria dużych porażek (wkrótce zamienionych na klęski) Wehrmachtu od września 1939 roku, gdy Hitler rozpętał w Polsce piekło największej z wojen.

Angloamerykańska inwazja u wybrzeży zachodniej części Afryki Północnej była efektem niezłomnej postawy Winstona Churchila i brytyjskich generałów, którzy w obronie operacji „Torch” musieli stoczyć ostre spory z sojusznikami zza oceanu. Niewiele brakowało, a lądowania w Maroku i Algierii w ogóle by nie było. Prezydent Stanów Zjednoczonych Franklin D. Roosevelt wraz ze sztabem doradców wojskowych nalegał na szybkie otwarcie drugiego frontu w Europie. Pełni optymizmu i wiary w swe możliwości Amerykanie nie widzieli sensu w uganianiu się za wrogiem na pobocznych frontach, skoro poprzez Francję można było uderzyć prosto w serce wroga – Niemcy. Amerykańscy stratedzy bagatelizowali to, że ich armia lądowa była zupełnie nieprzygotowana do konfrontacji z doświadczonymi dywizjami Wehrmachtu, o czym wkrótce przekonała się w Tunezji.

Brytyjczycy przekonywali Amerykanów, że nie są jeszcze gotowi do tak wielkiego przedsięwzięcia, jakim miałoby być lądowanie we Francji, i proponowali na razie związanie sił Hitlera na obszarze śródziemnomorskim. Przy okazji dążyli do zabezpieczenia swoich interesów w tym regionie.

22 lipca 1942 roku w Londynie, po kilkugodzinnej naradzie przerywanej kłótniami pomiędzy amerykańskim szefem sztabu wojsk lądowych gen. George’em Marshallem a brytyjskim marszałkiem Alanem Brooke’em, zapadła decyzja o odłożeniu inwazji we Francji na...