Realizm antysocjalistyczny czy krytyczny antyrealizm?
Realizm antysocjalistyczny czy krytyczny antyrealizm?
Kazimierz Orłoś
W krytyce literackiej termin "realizm antysocjalistyczny" pojawił się niedawno, jako pojęcie zawierające wyraźnie negatywną ocenę. Chodzi mianowicie o nurt zwany dotąd "literaturą niezależną" lub "literaturą drugiego obiegu" z lat 70. i 80. Zwłaszcza outwory realistyczne tego nurtu, opisujące rzeczywistość PRL--owską w latach "dekady Gierka" i później -- okres szesnatu miesięcy "Solidarności" i stanu wojennego.
Pierwszym krytykiem, jak się zdaje, który użył tego terminu był Przemysław Czapliński -- autor artykułu "O realizmie antysocjalistycznym" w dwumiesięczniku Instytutu Badań Literackich "Teksty Drugie" nr 1/ 95. Określenie było później powtarzane w różnych artykułach, w innych pismach literackich i zapewne wejdzie do terminologii używanej przez krytyków polskich.
Ponieważ Przemysław Czapliński wymienił m. in. moje książki, jako przykłady "realizmu antysocjalistycznego", zdecydowałem się zabrać głos -- wbrew zasadzie, która nie pozwala krytykowanemu autorowi polemizować z krytykiem. Sprawa ma, moim zdaniem, charakter szerszy: zarzut, za jaki uważam określenie "realizm antysocjalistyczny", dotyczy całej grupy autorów. Poza tym postawienie znaku równości...
Archiwum Rzeczpospolitej to wygodna wyszukiwarka archiwalnych tekstów opublikowanych na łamach dziennika od 1993 roku. Unikalne źródło wiedzy o Polsce i świecie, wzbogacone o perspektywę ekonomiczną i prawną.
Ponad milion tekstów w jednym miejscu.
Zamów dostęp do pełnego Archiwum "Rzeczpospolitej"
ZamówUnikalna oferta