Matka wynalazków

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Wieże działowe na okręcie liniowym

Potrzeba jest matką wynalazków? Nie, wojna – odpowiada Martin von Creveld, znawca wojskowości, doradca wielu departamentów obrony i autor 17 książek, z których „Zmienne oblicze wojny. Od Marny do Iraku" ukazała się właśnie nakładem poznańskiego Rebisu

To postęp techniczny zadecydował o rewolucyjnych zmianach, jakie nastąpiły na polach bitew wraz z nadejściem XX wieku. „Pola" to zresztą nie najbardziej adekwatna do sytuacji nazwa, gdyż największe, najbardziej znaczące zmiany zaszły na morzu.

Już w latach 60. XIX stulecia zniknęły okręty drewniane, zastąpione jednostkami w całości zbudowanymi z żelaza, a w 1873 r. do służby wszedł HMS „Devastation", pierwszy pancernik, w którym w ogóle zrezygnowano z żagli wypartych przez węgiel. Ten z kolei zastąpiła ropa, tak jak maszyny parowe musiały ustąpić bardziej wydajnym turbinom. W 1906 r. Brytyjczycy zwodowali „Dreadnought", pierwszy pancernik uzbrojony w ujednolicone ciężkie działa artylerii głównej. Tym samym inne kraje zmuszone zostały do budowy podobnych jednostek.

„Jeszcze w 1880 r. – pisze Martin von Creveld – zasięg dział morskich wynosił najwyżej 3 tysiące metrów. Ich obsługi celowały najlepiej, jak umiały,...