Między Chrystusem a komunizmem

źródło: EAST NEWS

Wspólnota (1): W jury literackiej nagrody młodych Stowarzyszenia PAX, rok 1954. Tadeusz Mazowiecki trzeci z prawej

autor zdjęcia: Michał Sadowski

źródło: Fotorzepa

Polski Hamlet: Sejm RP, rok 1995

autor zdjęcia: Wojtek Laski

źródło: EAST NEWS/GETTY IMAGES

Wspólnota (2): podróż furgonetką ludzi „Solidarności” Jacka Kuronia, Zbigniewa Bujaka, Lecha Wałęsy i Tadeusza Mazowieckiego w noc listopadową (29.11.1980 r.) z Warszawy do Gdańska

autor zdjęcia: Piotr Janowski

źródło: Plus Minus

Mieszanka firmowa: kongres zjednoczeniowy Unii Wolności i Kongresu Liberalno- -Demokratycznego, jesień 1994 r.

Moja opowieść o Tadeuszu Mazowieckim nie omija spraw mrocznych i zaangażowań moralnie dwuznacznych. To na pewno boli. Ale inna metoda to bajkopisarstwo. Fragment biografii pierwszego niekomunistycznego premiera, która ukaże się niebawem nakładem wydawnictwa Zysk i S–ka.

Są takie pogrzeby, po których wiemy, że bliscy zmarłego głęboko przeżywają chrześcijaństwo. To uroczystości pełne skupienia – ale nie poddania się jakiejś zewnętrznej dyscyplinie, pełne respektu dla śmierci – ale nie strachu przed nią, pełne żalu po stracie bliskiej osoby – ale nie rozpaczy, że wszystko się skończyło. Bo ci żałobnicy wiedzą, że choć zmarły odszedł od nich, przecież „nie wszystek umarł". Przeczuwamy wtedy zwykle, że i zmarły traktował chrześcijaństwo nie jak dodatek do życia, ale jak jego sedno – nie tylko wierzył w Boga, ale i wierzył Bogu, i ufał jego miłosierdziu. Taki właśnie był pogrzeb Tadeusza Mazowieckiego w Laskach 3 listopada 2013 roku.

W obronie „Pasji" Gibsona

Historia jego życia to historia zmagania się z pokusą instrumentalizacji wiary dla celów politycznych – tak widzę jego czasy PAX-owskie, potem czasy Frondy i wczesnej „Więzi", aż do odnalezienia pod koniec lat 70. tej formy katolickiej obecności w życiu publicznym, której Mazowiecki będzie wierny już do końca. A więc ruch, zmiana, nawet walka – często z samym sobą. A przecież historia jego życia to zarazem konsekwentna stałość przekonań.

Bo zmienne były jego przekonania polityczne, stała zaś – jego wiara religijna. Taka sama w 1955 roku, a więc jeszcze za czasów PAX, gdy pisał artykuł o mszy świętej, i w roku 2004, kiedy na marginesie awantury o film „Pasja" Mela...