Nieznane polskie powstania

źródło: Wikipedia

Pierwsi Piastowie nierzadko siłą narzucali chrześcijaństwo swoim poddanym, co było powodem buntów (obraz Jana Matejki „Zaprowadzenie chrześcijaństwa”)

źródło: NAC

Pamięć o powstaniu chochołowskim długo była żywa wśród górali na Podhalu (na zdjęciu obchody rocznicy powstania w 1934 r.)

zbrojne zrywy | Powstania, bunty, rewolucje – było ich w dziejach Polski bardzo wiele. W zbiorowej świadomości funkcjonują jednak tylko te największe i najważniejsze: insurekcja kościuszkowska, powstanie listopadowe, styczniowe, warszawskie. Przypomnijmy więc te mniej znane, o których zwykle milczą podręczniki historii. Krzysztof Jóźwiak

Jeśli uważamy, że seria powstańczych zrywów rozpoczyna się dopiero z upadkiem Rzeczypospolitej Obojga Narodów, to oczywiście jesteśmy w błędzie. Niewątpliwie na długiej liście polskich powstań te, które wybuchły w ciągu dwóch ostatnich stuleci, zdecydowanie dominują, ale zbrojne wystąpienia zdarzały się już dużo wcześniej. Nieco inny był jednak ich charakter i specyfika. O ile po trzecim rozbiorze powstania miały najczęściej charakter narodowowyzwoleńczy, o tyle wcześniej na czoło wysuwała się przede wszystkim walka z uciskiem społecznym lub religijnym.

Z dużym prawdopodobieństwem można założyć, że już w okresie kształtowania się naszej państwowości, czyli za czasów Mieszka I, zdarzały się bunty na ziemiach podbijanych przez niego plemion, dodatkowo podsycane wrogością prostego ludu wobec chrześcijaństwa – nowej religii, którą pierwsi Piastowie nierzadko narzucali poddanym siłą. Są to jednak wyłącznie przypuszczenia, bo źródła historyczne na ten temat milczą. Numerem jeden na liście polskich powstań (choć jest to nieco nieprecyzyjne określenie, ponieważ w czasach tak zamierzchłych nie można jeszcze mówić o narodzie polskim) jest jednak wydarzenie niewiele późniejsze – powstanie ludowe połączone z reakcją pogańską, które wybuchło około 1038 r.

Przeciwko możnym...