Zapomniane przesłanie Prymasa

autor zdjęcia: Jerzy Michalski

źródło: Forum

Prymas Stefan Wyszyński określił postawę posłów w Sejmie w 1968 r. mianem „widowiska nienawiści".

Kardynał Stefan Wyszyński w kwietniu 1968 roku, w okresie ostrej antysemickiej kampanii w Polsce, mówił o obowiązku miłości wszystkich – bez względu na mowę, język i rasę, oraz przestrzegał przed rasizmem. To kazanie nie jest znane, zostało ocenzurowane.

W gorących miesiącach 1968 r. Episkopat Polski odbył co najmniej kilka spotkań w sprawie wydarzeń marcowych. Biskupi jednoznacznie poparli wystąpienia młodzieży upominającej się o wolność, krytycznie wypowiadali się o walkach frakcyjnych w partii. Episkopat przyjął trzy dokumenty na temat wydarzeń marcowych: dwukrotnie „Słowo do wiernych" (21 marca i 3 maja) oraz list do rządu 21 marca.

W dokumentach z 21 marca, które dotyczyły wystąpień społecznych, biskupi upominali się o prawa „należne każdej osobie i społeczeństwu", rozwiązywanie spraw dzielących ludzi na drodze dialogu, a nie siły, a w liście do rządu domagali się uwolnienia aresztowanych i więzionych uczestników społecznych protestów, przypominając, że: „Pałka gumowa nigdy nie jest argumentem dla wolnego społeczeństwa".

Skończyć z propagandą

W tych dokumentach nie było natomiast nic na temat fali antysemityzmu, która wybuchła po rozpoczęciu wojny izraelsko-egipskiej w 1967 r., a wykorzystana została do przeprowadzenia czystek w partii i instytucjach państwowych. Ten brak wynikał z obawy, że władze partyjno-państwowe mogą głos episkopatu zmanipulować i wykorzystać przeciw Kościołowi. Nie bez znaczenia było i to, że niemała część osób żydowskiego pochodzenia usuwanych ze stanowisk w latach 50. i później,...