Babylizacja obywatela przed sądem jest nieuzasadniona

źródło: AdobeStock

Strona ministerstwa | Nie można się spodziewać, że strona wniesie o coś, co jej zaszkodzi henryk walczewski

Jest w kodeksie cywilnym art. 64, którego treść głosi: „Prawomocne orzeczenie sądu stwierdzające obowiązek danej osoby do złożenia oznaczonego oświadczenia woli zastępuje to oświadczenie". Powszechnie uważa się, że przepis ten jest dla sądów upoważnieniem do wydawania orzeczeń zastępujących akt woli osoby, która z jakichś przyczyn uchyla się od jego dokonania.

I. Kiedy decyzja sądu zastępuje wolę samych zainteresowanych

Problem polega na prawidłowym zakreśleniu kognicji sądu, która zgodnie z literalnym brzmieniem art. 64 odpowiadać powinna obowiązkowi danej osoby do złożenia „oznaczonego oświadczenia woli". Gdyby zatem na danej osobie taki obowiązek nie spoczywał, również sąd nie byłby uprawniony do wydania orzeczenia odpowiadającego żądaniom powoda lub wnioskodawcy. Skoro prawo nie przewiduje określonego obowiązku, sąd nie może go wykreować swoim orzeczeniem. Czy doktryna i sądy rzeczywiście mają świadomość takiego ograniczenia i skłonne są do jego przestrzegania? Jak to wygląda w praktyce?

Przyjrzyjmy się kilku prostym przykładom.

A. Powód zakupił urządzenie, które się popsuło, więc wystąpił o naprawę do sprzedawcy, a skoro sprzedawca odmówił, to do sądu wpłynął pozew. Sąd najpierw sprawdza stan faktyczny, czyli czy twierdzenia powoda o wadzie są prawdziwe. Treść wyroku odpowiada przepisom kodeksu cywilnego o...