Polska w zgodzie ze sobą

Paweł Świeboda Na świecie toczy się rozgrywka o model rozwoju, 
który zdominuje pozostałą część XXI wieku. 
Jej rezultat określi, w którą stronę przechyli się szala: odrodzonej demokracji czy autorytarnej pokusy.

Obok Korei Południowej Polska jest krajem, który najszybciej awansował z grona państw o średnim dochodzie do krajów o najwyższym. Mówi o tym najnowszy raport Banku Światowego. Sukces jest spektakularny. To, czy uda się go podtrzymać, zależy od naszych wyborów w odniesieniu do przemian na świecie.

W szerszej perspektywie toczy się bowiem rozgrywka o model rozwoju, który zdominuje pozostałą część XXI w. Jej rezultat określi w czyją stronę przechyli się szala: odrodzonej demokracji czy autorytarnej pokusy. Historia pisze dalsze rozdziały książki Darona Acemoglu i Jamesa Robinsona „Dlaczego narody przegrywają?". Autorzy argumentują w niej, że prawdziwy dobrobyt rozpoczął się w Anglii wraz z obaleniem absolutyzmu pod koniec XVIII w. i utworzeniem instytucji angażujących szerokie grupy społeczne. To zaowocowało rewolucją przemysłową. Państwa, które podążyły śladem Anglii, odniosły sukces. Inne znalazły się na obrzeżach pędzącego świata.

Dzisiaj mamy moment przesilenia, bo demokracje złapały zadyszkę, a państwa mniej lub bardziej autorytarne czują wiatr w żaglach. W krajach demokratycznych percepcja szerokiej partycypacji w rządzeniu, o której pisali Acemoglu i Robinson, jest dzisiaj mocno nadwerężona. Przyczyniły się do tego pogłębiające się nierówności społeczne i regionalne. Te pierwsze rosną nie tylko w krajach anglosaskich, ale również w Niemczech, pomimo...