Bogaty w surowce archipelag dzieli idea niepodległości

źródło: Shutterstock

Piękne wyspy, mimo wielkich złóż surowców, są mocno uzależnione od Francji. Dotacje z Paryża to równowartość 15 proc. PKB. Szansą na rozwój gospodarczy są inwestycje w turstykę.

To gospodarka zdecyduje o przyszłości francuskiej enklawy w Melanezji. Na razie widać, 
że posiadanie trzecich na świecie zasobów niklu, to wciąż za mało na samodzielność. Iwona Trusewicz

Półtora miesiąca po historycznym referendum w sprawie niepodległości Nowa Kaledonia jest rozgrzana do czerwoności. I to nie temperaturami, które są tu przyjemne (26–28 stopni) i przyciągają na białe plaże Pacyfiku tysiące zmęczonych zimą Francuzów, ale niedawną bitwą o niepodległość.

165 lat z Francją

Jeana spotkałam w Kone w końcu lipca – trzy miesiące przed pierwszym historycznym referendum na temat niepodległości Nowej Kaledonii – grupy pacyficznych, górzystych wysp Melanezji, zamieszkałych przez 280 tys. obywateli Francji. Była pochmurna niedziela, miasteczko wyludnione, mokre od nocnego deszczu.

Jean siedział na murku niedaleko kościółka i czytał książkę. Jean jest Kanakiem. A Kanakowie – tak biali kolonizatorzy nazwali miejscową ludność podzieloną na plemienne klany, bardzo przypominają australijskich Aborygenów – tak samo jak oni mają szerokie twarze, mięsiste szerokie nosy, mocno skręcone włosy.

W odróżnieniu jednak od dalekich kuzynów z południa Pacyfiku, Kanakowie dużo więcej się uśmiechają i chętniej nawiązują rozmowę z obcymi. To zaskakujące zachowanie u ludzi, którzy przez większość ze 165 lat kolonizacji francuskiej byli traktowani niemal jak niewolnicy; zabijani w masakrach, pacyfikowani, porywani i siłą wysyłani do pracy. Obywatelami Francji stali się w 1956 r. Kiedy Polska żegnała...