Generał „czarnych diabłów”

źródło: archiwum Andrzeja maczka

Zofia i Stanisław Maczkowie z synem Andrzejem, Stanisławów, 1937 r.

źródło: imperial war museums

Przed bitwą o Falaise. Gen. Maczek z brytyjskim marszałkiem Bernardem L. Montgomerym, Normandia, sierpień 1944 r.

źródło: NAC

Marian Walentynowicz, architekt i rysownik, znany jest głównie jako twórca postaci Koziołka Matołka, Małpki Fiki Miki czy Walentego Pompki. W 1. Dywizji Pancernej był korespondentem wojennym. Obraz wojny i żołnierskie przeżycia utrwalał przy pomocy aparatu fotograficznego, rysunków i zabawnych karykatur. Swoje doświadczenia spisał we wspomnieniowej książce „Wojna bez patosu”

źródło: Rzeczpospolita

Stanisław Maczek urodził się w ziemiańskiej rodzinie o chorwackich korzeniach. Z wykształcenia był filozofem, z pasji żołnierzem. 
Do historii przeszedł jako wybitny dowódca 1. Dywizji Pancernej.

Legendarny dowódca pancerniaków przyszedł na świat 31 marca 1892 r. w Szczercu niedaleko Lwowa. Patriotyczną postawę wyniesioną z domu ugruntowała nauka w drohobyckim gimnazjum. Po maturze rozpoczął studia na Wydziale Filozofii i Filologii Polskiej lwowskiego uniwersytetu. Tam pod kierownictwem prof. Kazimierza Twardowskiego studiował filozofię, a u prof. Wilhelma Bruchnalskiego i Józefa Kallenbacha – polonistykę.

We Lwowie wstąpił do Związku Strzeleckiego, paramilitarnej formacji będącej zalążkiem przyszłego wojska polskiego. Nie wyruszył jednak na wojnę w szeregach Legionów Piłsudskiego, ponieważ zmobilizowano go do armii austro-węgierskiej. W doborowym 2. pułku tyrolskim „Kaiser-Jaeger" walczył na froncie włoskim, a zdobytym doświadczeniem dzielił się ze słuchaczami Szkoły Oficerskiej XIV Korpusu w Steyer w Górnej Austrii. Po powrocie do pułku dowodził pododdziałem narciarzy i alpinistów walczących w Dolomitach i pod Asiago. W styczniu 1918 r. został ranny w nogę.

Służba w cesarsko-królewskiej armii przyniosła Maczkowi awans na porucznika i odznaczenia, w tym rzadko przyznawany medal „Za ratowanie rannych". Dała mu także znakomite wyszkolenie i wiedzę, którą spożytkował w walce o niepodległość Polski.

Po rozpadzie monarchii Habsburgów zorganizował kompanię ochotników, z którą uczestniczył w polsko-ukraińskich starciach o...