Historia zamknięta w symbolach

źródło: IPN

źródło: CAW

autor zdjęcia: Jakub Ostałowski

źródło: materiały prasowe

|Rok przyszły, 2020, będzie obfitował w cały szereg 
„okrągłych" rocznic. W pierwszym rzędzie minie wówczas 
sto lat od Bitwy Warszawskiej, potocznie określanej 
mianem „cudu nad Wisłą". W 20 lat później 
wielu z tych, którzy walczyli z bolszewicką nawałą, 
ginęło w katyńskich dołach śmierci. Przed 50 laty, 
w grudniu, krwawo tłumiono robotniczy bunt 
na Wybrzeżu. Wreszcie 40 lat temu, 
w sierpniu roku 1980, wybuchła Solidarność. Prof. dr hab. Włodzimierz Suleja

W przestrzeni symbolicznej Bitwa Warszawska, Katyń, Grudzień 1970 roku i Sierpień roku 1980 zajmują ważne miejsce. Kluczowe starcie pod Warszawą było, jak zostało to ujęte w tytule jednej z naukowych konferencji przygotowywanej przez Instytut Pamięci Narodowej, „wojną światów", a też za w pełni zasadne uznać można twierdzenie, że była to 18. decydująca bitwa w dziejach świata. Armia Czerwona z rozkazu Lenina zmierzała na zachód, by po „trupie Polski" dotrzeć do Berlina i Paryża, zamierzając i tam rozpalać, jak ujmowali to kremlowscy propagandziści, rewolucyjny płomień. A przecież ten wielki symbol, zamknięty w dacie 1920, składa się z całego szeregu symboli szczegółowych. W symbolice tamtego czasu mieszczą się zatem i wielcy bohaterowie owych zmagań, tacy jak przede wszystkim naczelny wódz Józef Piłsudski, autor planu zwycięskiego kontruderzenia znad Wieprza, i jego szef sztabu, generał Tadeusz Rozwadowski, i znakomicie dowodzący poczynaniami 5. Armii nad Wisłą i Wkrą generał Władysław Sikorski, i stojący na czele Armii Ochotniczej generał Józef Haller, i dbający o właściwe spożytkowanie wysiłku frontowego zaplecza ówczesny minister spraw wojskowych generał Kazimierz Sosnkowski. A przecież w gronie wojennych bohaterów znajdują się uczestnicy spektakularnych szarż kawaleryjskich, tacy jak pułkownik Gustaw Orlicz-Dreszer, pułkownik Konstanty Plisowski, bohater spod Komarowa...