Pozostaliśmy jeszcze cywilizacją

źródło: AFP

Produkować, aby konsumować, i konsumować, aby produkować: nasza współczesna cywilizacja oferowała beznadziejny spektakl amoku bez końca. I nagle wirus zatrzymał ten chocholi taniec – mówi Jędrzejowi Bieleckiemu francuski filozof Alain Finkielkraut.

Plus Minus: Wirus po raz pierwszy pojawił się w listopadzie ubiegłego roku w Chinach. Ale dokładnie gdzie i w którym momencie, wciąż nie wiadomo. Choć nie został wówczas nawet zauważony, w ciągu czterech miesięcy podciął filary współczesnego świata: globalizację, integrację europejską, potęgi Ameryki i Chin. To wszystko było aż tak kruche?

Wszyscy – lekarze i laicy, przywódcy i zwykli obywatele – zostaliśmy zaskoczeni przez koronawirusa. Najpierw sądziliśmy, że ta epidemia ograniczy się do Chin. Kiedy uderzyła w Europę, uspokajano, że 98 proc. z nas pozostanie w dobrym zdrowiu, że to tylko taka gorsza grypa. Jeszcze pewniejsza siebie była Ameryka. I co się okazało? Wszyscy znaleźliśmy się w izolacji, przywiązani do naszych domów. Nikt nie był w stanie wyobrazić sobie ani skali, ani skutków tego kataklizmu. Chcieliśmy zamienić świat w technokosmos, który będzie zdolny oprzeć się wszelkim niepewnościom. Ale dziś widać z całą wyrazistością, że to nie jest możliwe. Bo kruchość jest immanentną cechą kondycji człowieka. Ludzkość zamieszkująca Ziemię jest w końcu bardzo różnorodna, wiele tu nieprzewidywalności, predestynacji, tragedii. To doświadczenie powinno nas uczyć skromności w ferowaniu ocen. A mimo to wielu, przynajmniej w Europie, nadal zachowuje się tak,...