Orzecznictwo SN – tylko podpowiedzi, nie wytyczne

źródło: Shutterstock

Dobrze, że obowiązujący u nas system prawa stanowionego nie zmusza sądów, aby ślepo trzymały się tez sądów wyższych instancji i dopasowywały swoje orzecznictwo do ich zapatrywań

Znaczenie orzecznictwa SN w praktyce systematycznie spada. Wynika to z jednej strony z nadmiaru sprzecznych ze sobą orzeczeń, a z drugiej z upadku autorytetu i zaufania do Sądu Najwyższego, którego niektórzy orzecznicy zapominają o zasadzie apolityczności i nadmiernie angażują się w bieżące spory polityczne.

W naszym kraju nie mamy systemu prawa precedensowego, niemniej w praktyce można było odnieść wrażenie przeciwne. Orzecznictwo Sadu Najwyższego przez lata odgrywało bowiem bardzo istotną rolę w praktyce stosowania prawa. Było niezwykle często cytowane w pismach procesowych stron oraz uzasadnieniach orzeczeń sądów powszechnych. Nierzadko wytworzone przez SN zasady lub sposoby rozumienia poszczególnych instytucji prawnych były jedynym drogowskazem rozstrzygania spraw. Przy czym tezy wskazane w publikowanych orzeczeniach całkowicie odrywały się od stanów faktycznych na tle, których powstały i żyły własnym życiem. Strony wprost prześcigały się w cytowaniu orzeczeń, nierzadko wyszukując pasujące im tezy lub fragmenty uzasadnień, a następnie wklejając je bezrefleksyjnie w treść swoich...