Narzędzie szantażu w rękach UE

Wiadome są skutki wyroku TSUE o warunkowości wypłat.

Trybunał Sprawiedliwości oddalił 16 lutego 2022 r. skargi Polski i Węgier na rozporządzenie o warunkowości. Orzeczenia te w pełni potwierdzają treść rozporządzenia. Mimo to w debacie nad orzeczeniami dało się słyszeć, że wyrok TSUE ogranicza jego stosowanie.

Warto zatem spojrzeć, jakie narzędzie otrzymała Komisja Europejska.

Parasol i wytrych

Zgodnie z art. 2 traktatu o Unii Europejskiej (dalej: TUE), Unia opiera się na wartościach poszanowania godności osoby ludzkiej, wolności, demokracji, równości, państwa prawnego, jak i poszanowania praw człowieka, w tym praw osób należących do mniejszości. Pojęcie „państwo prawne” nie zostało zdefiniowane przez traktaty, a wykładni zgodnie z art. 7 TUE może dokonywać Rada Europejska, działając jednomyślnie. To była podstawa skargi Polski w sprawie. Polska wskazywała, że rozporządzenie jest próbą obejścia jednomyślności i obecnej w niej procedury warunkowości. Taką definicję wprowadza art. 2 lit. a) rozporządzenia 2020/2092, stanowiąc, że pojęcie „państwo prawne” odnosi się do wartości Unii wymienionej w art. 2 TUE. „Obejmuje: zasadę legalności, która oznacza przejrzysty, rozliczalny, demokratyczny i pluralistyczny proces stanowienia prawa; zasadę pewności prawa; zakaz arbitralności w działaniu władz wykonawczych; zasadę skutecznej ochrony sądowej, w tym dostępu do wymiaru sprawiedliwości przez niezawisłe i bezstronne sądy,...