Użyteczna erotyka. Salvador Dalí, część II

autor zdjęcia: ART INSTITUTE OF CHICAGO

źródło: Rzeczpospolita

„Twarz Mae West…”

autor zdjęcia: los angeles county museum of art

źródło: Rzeczpospolita

„Kuszenie św. Antoniego”

Z pozoru niewiele łączy te dwa obrazy. Oba jednak są odpowiedzią na seksualne fantazje nie tylko katalońskiego artysty, ale też człowieka w ogóle.

W pierwszej części opowieści poświęconej Salvadorowi Dalemu („Rzecz o Historii”, wydanie z 1 lipca 2022 r.) skupiłam swą uwagę na Gali – żonie i muzie katalońskiego artysty. To ona bowiem wydobyła z Dalego jego geniusz, przede wszystkim zaś zadbała o rozpoznawalność i popularność wśród koneserów sztuki, zwłaszcza tzw. sztuki użytkowej. Zdołała przekonać Dalego, że jego surrealistyczne wizje można przekuć w finansowy sukces. Wystarczyło tylko, by zaczął projektować przedmioty codziennego użytku. Jego przygodę z designem ugruntował pomysł przekształcenia ust w zmysłową sofę…

Usta Mae West

Obraz „Twarz Mae West, która może być używana jako surrealistyczne mieszkanie” powstał w 1934 r., gdy West – amerykańska aktorka filmowa i teatralna – osiągnęła szczyt popularności. Była wówczas najlepiej opłacaną gwiazdą w Stanach, zarabiała nawet więcej niż Marlene Dietrich i Charlie Chaplin! I to ją właśnie Dalí postanowił namalować. Z jednej strony „uprzedmiotowił” tę znaną ze swobodnego stylu życia kobietę, przełamującą w swych rolach różne obyczajowe tabu, z drugiej zaś podkreślił jej zmysłowość i – nomen omen – bogate wnętrze.

Spójrzmy bowiem na to dzieło. Oto zamiast zwykłego portretu (niemniej całość na pierwszy rzut oka składa się na rozpoznawalny wizerunek gwiazdy) widzimy...