Batalia o monopol

Państwowa spółka walczy o zdrowie narodu zastraszaniem.

Polityka alkoholowa Szwecji kojarzy się zazwyczaj ze sklepami monopolowymi, które mają wyłączne prawo sprzedaży detalicznej i hurtowej trunków oraz piwa powyżej 3,5 proc. Spółkę monopolową Systembolaget założono w 1955 r., by łagodzić skutki spożycia napojów wyskokowych „poprzez odpowiedzialną sprzedaż alkoholu bez zysku”. Wraz z akcesją do UE spółka dzięki specjalnej klauzuli mogła egzystować dalej, bez czego Szwecja do państw Wspólnoty prawdopodobnie by nie przystąpiła. Tak silnie była zakorzeniona obawa o zdrowie nacji i tradycja purytanizmu. Jednak z monopolu na eksport, import i produkcję alkoholu pozostała jedynie wyłączność jego sprzedaży. Z biegiem lat wyzwań było coraz więcej, by utrzymać zderzenie wolnego przepływu towarów i usług z regulacjami. Wyzwaniem jest też rozszerzenie możliwości sprzedaży poza sklepami Systembolaget, o czym od dawna dyskutuje lewica z prawicą. Teoretycznie jednak chodzi, o...