Jak chronić wspólne dziedzictwo

autor zdjęcia: Rafał Siderski

źródło: Rzeczpospolita

Kwerenda w domowych archiwach sybiraków w Auckland w Nowej Zelandii

Głównym celem programu jest rozbudzenie zainteresowania ochroną polskiego dziedzictwa kulturowego pozostającego poza granicami kraju. Wielu Polaków interesuje się naszą historią i chcemy umożliwić im uczestnictwo w procesie ochrony tej pamięci historycznej.

Od pięciu lat Instytut Polonika prowadzi program grantowy „Polskie dziedzictwo kulturowe za granicą – wolontariat”. Dlaczego jest on tak mocno nastawiony na pracę z wolontariuszami?

Głównym jego celem jest rozbudzenie społecznego zainteresowania ochroną polskiego dziedzictwa kulturowego. Bardzo wiele osób interesuje się naszą historią, często burzliwą i tragiczną, ale z drugiej strony – niesamowitą, pełną przygód, wręcz gotowych scenariuszy filmowych. Chcemy więc umożliwić Polakom uczestnictwo w procesie ochrony tej pamięci historycznej. Pokazujemy, że nie trzeba mieć wykształcenia konserwatorskiego czy archiwistycznego, by dołożyć swoją cegiełkę. W tym przypadku – do ochrony dziedzictwa za granicą. Na terenie Polski podobny program wolontariacki prowadzi Narodowy Instytut Dziedzictwa.

Pomysł na nasz program zrodził się z potrzeby społecznej. Po roku 1991, gdy rozpadł się Związek Sowiecki, a takie kraje jak np. Ukraina zyskały niepodległość, potomkowie Polaków z dawnych ziem Rzeczypospolitej zaczęli dbać o swoje rodzinne groby na wschodzie. Pierwotnym naszym celem było, aby ludzi, którzy na te stare cmentarze jeżdżą, nauczyć, jak o nie profesjonalnie zadbać. Bardzo łatwo można zniszczyć nagrobek, jeśli nie ma się odpowiedniej wiedzy. Można, np. czyszcząc i nie zabezpieczając powierzchni, zupełnie nieświadomie odsłonić kamień na działania deszczu i tym samym narazić go na...