Polska może uprawiać lepszą politykę historyczną niż Niemcy

Sensem polityki historycznej jest przyszłość. Należy ją więc prowadzić nie przeciw Niemcom, ale w imię dialogu. Po 1989 r. byliśmy przekonywani, że koncentrując się na historii, Polska niczego nie osiągnie w relacjach z sąsiadami. Podczas gdy po 80 latach od wybuchu II wojny światowej jest na odwrót: to bez historii nie osiągniemy porozumienia.

„Przechodniu! Powiedz Sparcie: tu leżym, jej syny/ prawom jej do ostatniej posłuszni godziny” – tymi słowy Symonides upamiętnił Lacedemończyków, którzy w 480 r. p.n.e. zginęli z rąk Persów w bitwie pod Termopilami. Polityka historyczna jest więc stara jak świat. Bo wzmacniająca wspólnotę pamięć o bohaterach to jeden z jej celów. Ich operacjonalizacja (to m.in. pochować swoich zmarłych, np. jeśli chodzi o zbrodnię wołyńską) rozładowuje towarzyszące pojęciu napięcie.

Pamięć to zasób strategiczny

Polityka historyczna to zarządzanie wiedzą o przeszłości – sprawne i celowe. Skoro np. polityka energetyczna – sięgając do właściwej ustawy – ma zapewnić bezpieczeństwo energetyczne kraju oraz przynosić wzrost konkurencyjności gospodarki i służyć ochronie środowiska, to historyczna – analogicznie – ma zapewnić bezpieczeństwo narracyjne kraju oraz przynosić wzrost konkurencyjności, stanowiąc o jego atrakcyjnym wizerunku i służyć ochronie społeczeństwa. Bo polityka historyczna nie jest przeciw historii, a służy znalezieniu jej miejsca, tak by nie było jej ani za dużo, ani za mało. I by pomagała zmierzyć się z wyzwaniami współczesności, choćby uświadamiając, czego bronimy.

Kiedy więc dr Ernest Wyciszkiewicz, dyrektor Centrum Mieroszewskiego, w rozmowie z „Rzeczpospolitą” mówi, że „jesteśmy w Polsce dość odporni na oczywisty prorosyjski przekaz historyczny”,...