W barwach wroga

źródło: AFP

Prezydent Nelson Mandela wręcza puchar Francoisowi Pienaarowi, kapitanowi reprezentacji RPA, która zdobyła mistrzostwo świata w rugby. 1995 rok

Rok po zniesieniu apartheidu RPA przypominała beczkę prochu. Wtedy rozegrano mecz rugby, który zjednoczył naród

Pośród wielu plemion zamieszkujących Afrykę jedno było białe. Tak przynajmniej uważali Afrykanerzy, potomkowie kolonizatorów w większości holenderskiego pochodzenia. Choć stanowili dziesiątą część ludności RPA, kierowali państwem, dowodzili armią i posiadali większość ziemi uprawnej. Nazywano ich także Burami, od słowa „Boer”, które w afrikaans – języku Afrykanerów, oznacza farmera.

– Afrykanerzy cenią nieustępliwość, a walka leży w ich naturze – mówi Wojciech Albiński, pisarz, który w RPA mieszkał przez 30 lat. – Szacunek budzi tylko ten, kto jest twardy. Stąd popularność rugby, dyscypliny wymagającej szybkości, siły i zdecydowania, oraz rugbystów – atletycznie zbudowanych zawodników, którzy nie przebierają w środkach, by zatrzymać przeciwnika.

Człowiek, który 17 czerwca 1994 r. wszedł po kamiennych schodach siedziby rządu RPA w Pretorii, budził szacunek i na boisku, i poza nim. Francois Pienaar – kapitan Springboksów, narodowej reprezentacji w rugby, mierzył metr dziewięćdziesiąt, ważył 110 kilo i nie potrafiłby powiedzieć, ile powybijał zębów oraz jak wiele połamał żeber. Tamtego dnia czuł się nieswojo. Spotkanie, na jakie został zaproszony, denerwowało go bardziej niż jakikolwiek mecz.

Nie bez znaczenia mógł tu być fakt, że Pienaar – wychowany na prowincji, pośród ludzi, którzy do czarnych sąsiadów...