Amerykę mógł odkryć Jan z Kolna

źródło: Library of Congress

Hameryka, rok 1909. Polacy na polach pod Baltimore

źródło: Library of Congress

Czternastoletni Filip Sowa podjął właśnie pracę w przędzalni w Fall River, rok 1916. „Podobało mi się, jak chodziłem do szkoły”.

źródło: east news/laski diffusion

Ignacy Jan Paderewski w Stanach. Włosy stargane w patriotycznej desperacji

autor zdjęcia: Darek Golik

źródło: Fotorzepa

Ks. Waldemar Gliński

W 1619 roku polscy koloniści zorganizowali pierwszy strajk w Nowym Świecie. Można więc powiedzieć, że Ameryka zawdzięcza nam nie tylko technologię, prawa wyborcze, ale i prawo do strajku.

Od kiedy możemy mówić o emigracji z ziem polskich?

Ks. Waldemar Gliński, historyk: Liczniejsza emigracja na stałe zaczyna się właściwie od XVII wieku. Powody wyjazdów były najczęściej natury politycznej, chodziło o represje. Na przykład po potopie szwedzkim emigrować musieli arianie. W 1658 roku Sejm zobowiązał ich do sprzedaży w ciągu trzech lat majątków i opuszczenia kraju. Oczywiście w przypadku odmowy przejścia na katolicyzm. Najczęściej wyjeżdżano na Węgry, do Prus lub Niemiec północno-zachodnich. Stamtąd po pewnym czasie emigrowano dalej: do Holandii, Anglii czy też do Ameryki Północnej.

Kiedy nasi przodkowie pojawili się w Nowym Świecie?

Podobno Jan z Kolna mógł nawet odkryć Amerykę przed Kolumbem. Ale z całą pewnością polscy koloniści pojawili się tam w II połowie  XVI wieku. Pierwsze dokumenty, które o tym mówią, odnoszą się do 1585 roku, gdy do wybrzeży wyspy Roanoke w Karolinie Północnej dotarli polscy smolarze. Następne wzmianki o Polakach wiążą się z utworzoną w 1607 roku brytyjską osadą Jamestown. Wówczas przybywa tam grupa polskich rzemieślników, specjalistów od produkcji szkła. Przewieźliśmy więc do Nowego Świata dosyć zaawansowaną jak na tamte czasy technologię. Ale...