Dlaczego nie przybywa kredytów

autor zdjęcia: Rafał Guz

źródło: Fotorzepa

Andrzej Sławiński Od kilku już lat słyszymy, że banki centralne masowo drukują pieniądze, mimo że nie jest to prawda – pisze dyrektor Instytutu Ekonomicznego NBP.

Banki centralne nie drukowały pieniędzy. One tylko zwiększały płynne rezerwy banków komercyjnych. Zastanówmy się zatem, w jakich warunkach można by mówić o tym, że banki centralne drukują pieniądze. Zanim jednak to uczynimy, przypomnijmy, jak w ogóle odbywa się kreacja pieniądza.

Zacznijmy od tego, że podaż pieniądza tworzą środki płatnicze, które my i firmy trzymamy na rachunkach bankowych i w postaci gotówki, by móc pokrywać nasze bieżące wydatki. Wzrost podaży pieniądza jest efektem wzrostu akcji kredytowej banków. Gdy ożywia się koniunktura, firmy zaciągają w bankach więcej kredytów. Na rachunkach przedsiębiorstw pojawia się więcej pieniędzy. Rośnie wielkość wydatków. Pojawia się sprzężenie zwrotne pomiędzy poprawą koniunktury i wzrostem akcji kredytowej.

Rzecz jasna, kreacja pieniądza ex nihilo powinna dotyczyć tylko kredytów krótkoterminowych, które są szybko spłacane. Źródłem finansowania kredytów długoterminowych, na przykład hipotecznych, muszą być oszczędności. Niedawny globalny kryzys bankowy wziął się głównie stąd, że ten warunek nie był spełniony.

W normalnej sytuacji bezpośredni udział banku centralnego w kreacji pieniądza jest niewielki i tylko pośredni. Ogranicza się do tego, że banki komercyjne trzymają w banku centralnym swoje płynne rezerwy. Są im potrzebne, by wymieniać je na...