Rodzić po ludzku

źródło: Wikipedia

Tondo, czyli świat zamknięty w kręgu (tu – przez brata Filippo Lippi): Madonna z Dzieciątkiem, w tle narodziny Marii oraz spotkanie Anny i Joachima

źródło: Wikipedia

Ghirlandaio: narodziny Maryi czy pycha rodu Tornabuonich?

Pan Nasz narodził się – jak wiadomo – w szopie, ze zwierzętami, i zmienić się tego nie dało 
– ale jego rodzina mogła już przyjść na świat jak ludzie, to znaczy w pałacach. 
Brak przekazów ewangelijnych umożliwił malowanie narodzin Marii i Jana Chrzciciela 
we wnętrzach wzorowanych na pałacach Tornabuonich lub innych florenckich bankierów.

Jestem w Santa Maria Novella we Florencji, ale nie biegnę do sławnej „Trójcy Świętej" Massaccia, któremu ponoć sam Brunelleschi narysował linearną perspektywę. Punkty zwrotne w historii malarstwa dobre są dla rzeczoznawców sztuki, ale ja nie jestem historykiem malarstwa, tylko jego miłośnikiem. Mijam więc dość nieciekawy rzymski łuk triumfalny, w którym Massaccio zmieścił całą trójpostaciową boskość chrześcijaństwa, i pędzę za ołtarz główny, w którym tabernakulum jest miniaturą kopuły Brunelleschiego. A tam? Cudowne narodziny Matki Pana Naszego.

Komnata porodowa

W głównej kaplicy za ołtarzem największy skandal, a właściwie religijna bezczelność, dość częsta w tamtych czasach. Oficjalna nazwa brzmi Capella Tornabuoni i sławna jest z cyklu fresków na temat życia Marii oraz Jana Chrzciciela, a więc Matki i kuzyna Jezusa. W rzeczywistości obcujemy nie tyle z malarstwem religijnym, ile z ilustracją przepychu florenckiej burżuazji XV wieku. Nie jest to wprawdzie jedyny przykład namalowania sali porodowej w kościele, ale egzemplarz szczególny. Motyw był ceniony. Narodzenie Jezusa uniemożliwiało ukazanie warunków, w jakich rodziły się dzieci florenckich patrycjuszy – wiadomo, uboga stajenka! Jak tu wprowadzić osła czy wołu na pokoje, nie mówiąc już o zgrai śmierdzących pasterzy? Ale...