Kaczka pani Neli

źródło: AP/East News

Nela (Aniela) i Artur: Nowy Jork, rok 1967. Fot. Eddie Adams

źródło: Plus Minus

Wybór stron (z ilustracjami Felicji Krance) z pierwszego wydania „Nela’s Cookbook”, do dziś używanego przez autorkę szkicu

źródło: Plus Minus

źródło: Plus Minus

źródło: Plus Minus

źródło: Plus Minus

źródło: AFP

Aleja Gwiazd: Nela i Artur (w środku) z Robertem Redfordem i Sydneyem Pollackiem w Cannes, rok 1972

Jesienią 1978 roku przyjechałam z Nowego Jorku do Paryża. Miałam pisać doktorat, ale wobec załamania się kursu dolara zaczęłam szukać dodatkowego zajęcia 
– i tak zaczęłam pomagać pani Neli Rubinstein w napisaniu wspomnień.

Kiedy dotarłam do Paryża, miałam już zdane wszystkie egzaminy doktorskie na uniwersytecie Columbia i zostało mi tylko napisanie pracy. Dostałam, a właściwie wygrałam w konkursie, wspaniałe stypendium, które miało mi pozwolić zbierać materiały o Francuskiej Partii Komunistycznej.

Szukałam mieszkania, robiłam pierwsze wywiady („W 1940–41 roku byłem ogrodnikiem w ambasadzie sowieckiej w Vichy...". „Pan? Ogrodnikiem?". „Dziecko drogie, to była funkcja szefa GRU"), kiedy nagle kurs dolara załamał się dramatycznie i okazało się, że stypendium skończy się w ciągu kilku miesięcy i to tylko, jeśli będę się żywić jak biedacy: banany, pomarańcze i czekolada. Wynajęłam na szczęście tanio kawalerkę w Dzielnicy Łacińskiej, w którym były właściwie tylko książki: na książkach rozłożone było łóżko polowe, niewielki blat i lampka, w pokoju mogły przebywać naraz dwie osoby, ale było za ciasno, by mogły poruszać się jednocześnie.

Na szczęście były tam dziuple na kuchenkę i łazienkę, było też okno – i prawie wszędzie można było dojść na piechotę. Mieszkanie należało do Abraszy Zemsza, jednego z najciekawszych ludzi, jakich spotkałam: etnografa, filologa, lingwisty, który sam nigdy nic nie napisał, ale wywarł olbrzymi wpływ na wielu. Odcyfrowywał alfabet Majów, interesowała go psychologia ludów prymitywnych, miał wspaniałe pomysły badawcze,...