Firma może zwrócić pieniądze czy rzecz, ale nie świadczenie

źródło: Rzeczpospolita

Porównanie regulacji dotyczącej umownego prawa odstąpienia (art. 395 k.c.) oraz ustawowego prawa odstąpienia na przykładzie art. 491 – 494 k.c.

PRAWO CYWILNE | Prawo odstąpienia jest zastrzeżeniem umownym umożliwiającym obu lub jednej ze stron rozwiązanie łączącej ich umowy. Stosownie do art. 395 kodeksu cywilnego, strona korzystająca z prawa odstąpienia zwalnia się z wykonania swoich obowiązków poprzez oświadczenie złożone drugiej stronie.

Obok umownego prawa odstąpienia istnieje również odstąpienie ustawowe, które, w sytuacjach wprost określonych w ustawie (art. 491 – 494, 552, 644, 721 k.c.) umożliwia jednej ze stron rozwiązanie umowy mimo braku postanowień umownych w tym zakresie. Regulacje umownego i ustawowego prawa odstąpienia różnią się od siebie, co może powodować problemy w ich stosowaniu.

Jaka jest różnica

Prawo odstąpienia należy odróżnić od prawa do wypowiedzenia umowy. To drugie rozwiązanie stosowane jest szczególnie w umowach, w których zobowiązania stron rozciągnięte są w pewnym okresie (np. umowie najmu). Złożenie oświadczenia o wypowiedzeniu umowy wywiera skutek jedynie na przyszłość (najczęściej z upływem określonego przez strony okresu wypowiedzenia). Inaczej jest w przypadku odstąpienia – polskie prawo przyjmuje fikcję, że umowa zawarta przez strony nigdy nie została zawarta.

Przykład 1.

Prawo odstąpienia

Jan Kowalski kupił i odebrał samochód. Zapłacił połowę ceny przy zakupie, natomiast płatność pozostałej części miała nastąpić w ciągu siedmiu dni od daty zawarcia umowy. Umowa przewidywała prawo sprzedawcy do odstąpienia od umowy w przypadku braku płatności reszty ceny. Jan Kowalski nie dokonał wymaganej płatności, w związku z czym sprzedawca wykonał prawo odstąpienia.

Skutek: Jan...