Nobel za komórkowy recykling

źródło: PAP/EPA

źródło: Rzeczpospolita

Pierwszego tegorocznego Nobla otrzymał Japończyk Yoshinori Ohsumi za badania nad mechanizmem autofagii.

W tym roku jedną z najważniejszych nagród naukowych świata otrzymał badacz zajmujący się fizjologią – i to na najbardziej podstawowym, komórkowym, poziomie. Urodzony w 1945 roku w Fukuoce Yoshinori Ohsumi badał mechanizm oczyszczania się komórek z niepotrzebnych elementów i odzyskiwania z tych „śmieci" energii - taki biologiczny recykling.

„Badania Ohsumiego pozwoliły nam lepiej zrozumieć, w jaki sposób komórka przetwarza swoją zawartość. Jego odkrycia otwierają ścieżkę do analizy autofagii, kluczowej dla wielu procesów fizjologicznych, takich jak reakcja na głodzenie czy odpowiedź na infekcje" – brzmi oficjalny komunikat Karolinska Institutet. „Mutacje w genach sterujących autofagią mogą wywoływać choroby, procesy te mają udział m.in. w nowotworach oraz schorzeniach neurologicznych.

Autofagia (autofagocytoza) to proces polegający na trawieniu przez komórkę obumarłych lub uszkodzonych elementów jej struktury. Pozwala na odzyskiwanie energii i budulca ze zbędnych fragmentów, a także na obronę przed patogenami wnikającymi do jej wnętrza. Proces ten jest uruchamiany w odpowiedzi na m.in. infekcje bakteryjne lub wirusowe, stres i brak substancji odżywczych.

Jak to działa? Struktury przeznaczone do zniszczenia są zamykane w specjalnych pęcherzykach, a następnie transportowane do „ośrodka recyklingu" – lizosomów, w...