Morduj Żyda! Pogromy na Ukrainie

źródło: Getty Images

Podczas wojny domowej lat 1917–1920, kiedy to Ukraina usiłowała wybić się na niepodległość, w czystkach etnicznych zginęło od 50 do 100 tys. Żydów ukraińskich.

źródło: Wikipedia

W dniach 30 czerwca – 5 lipca 1941 r., w czasie tzw. pogromu lwowskiego, zginęło 5 tys. Żydów. „Polowanie” na obywateli żydowskiego pochodzenia urządzały sobie nawet ukraińskie dzieci.

Szoah, czyli Zagłada, to jedna z najtragiczniejszych kart w historii ludzkości, a niestety i my mamy w niej niechlubne epizody. Jednak szczególne miejsce zajęły masakry Żydów na terenie ZSRR, a zwłaszcza na Ukrainie.

W Galicji „ostateczne rozwiązanie kwestii żydowskiej" nastąpiło na długo przed konferencją w Wannsee. Dokładnie rzecz ujmując, Holokaust dokonał się tam w okresie pomiędzy odwrotem armii radzieckiej a wkroczeniem hitlerowców. I to ukraińskimi rękami. Na Podolu i Wołyniu zbrodnicze Einsatzgruppen nie miały już wiele do roboty, dlatego przeniosły swoją działalność na Wschód. Ale nawet tam nie dokonałyby ludobójstwa bez masowej pomocy Ukraińców. Po zapoznaniu się z faktami trudno zaprzeczać, że ludobójstwo Żydów to w ogromnej mierze skutek krwawej doktryny Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów. Nic tak jak ideologia OUN nie usprawiedliwiało pogromów, wpisując Holokaust w historyczne tradycje ukraińskiego antysemityzmu sięgające czasów Bohdana Chmielnickiego.

Antysemickie przebudzenie Ukrainy

Na początek trochę statystyki, bo to liczby dosadnie obrazują skalę mordu. Na skutek IV rozbioru Rzeczypospolitej, a potem radzieckiej aneksji Litwy, Łotwy, Estonii i rumuńskiej Besarabii wraz z Bukowiną, na terenie Związku Radzieckiego znalazło się 4,2 mln Żydów. Agresję hitlerowską na ZSRR, rozpoczętą 22 czerwca 1941 r., przeżyło mniej niż 1,2 mln. 3 mln Żydów stało się ofiarami ludobójstwa. Jakie przyczyny złożyły się na tak tragiczny bilans? Po pierwsze, źródeł...