Japońscy Schindlerowie

źródło: AFP

W czerwcu 1940 r. ZSRR zaczął okupować Litwę. Chiune Sugihara, japoński konsul w Kownie, przez kilka miesięcy wystawił tysiące wiz wyjazdowych dla miejscowych Żydów i Polaków.

źródło: Getty Images

Po wybuchu wojny japońsko-amerykańskiej 24 tys. Żydów umieszczono w Hongkou, niewielkiej dzielnicy Szanghaju. Nie byli tam prześladowani, ale ich życie naznaczone było głodem i epidemiami.

W czasie II wojny światowej przedstawiciele Cesarstwa Japonii ratowali życie tysiącom Żydów, uciekinierów z Europy. Dlaczego tak się stało?

Historia zna przykłady ludzi wierzących w antysemickie teorie spiskowe, którzy w okresie najwyższej próby, jaką był Holokaust, z narażeniem życia ratowali Żydów przed niemiecką machiną śmierci. Przykład takiej postawy dał m.in. ks. Stanisław Trzeciak, przed wojną autor książek poświęconych „spiskom talmudystów", w czasie wojny bohater zaangażowany w ratowanie dzieci z warszawskiego getta. Czy jednak możliwe, by z wiary w antysemickie teorie spiskowe rozprzestrzeniającej się wśród przedstawicieli elit zrodziła się polityka, która zapewniła schronienie prześladowanym Żydom? Choć brzmi to na pierwszy rzut oka niewiarygodnie, to jednak coś takiego się zdarzyło. Zaczerpnięta żywcem z „Protokołów mędrców Syjonu" wiara w potężne, zakulisowe żydowskie wpływy na Zachodzie przyczyniła się do tego, że Cesarstwo Japonii w trakcie II wojny światowej uratowało życie tysiącom żydowskich uchodźców. Sprzymierzone z Hitlerem imperium otwarło dla nich szeroko drzwi w czasie, gdy zamykały je Wielka Brytania i Stany Zjednoczone.

Idea przyniesiona z Syberii

Pierwsi Żydzi mieli zapewne szansę przybyć do Kraju Kwitnącej Wiśni po tym, jak w 1854 r. amerykańska ekspedycja wojskowa komodora Matthew Perry'ego zmusiła Japonię do otwarcia się na świat. (Nie można jednak wykluczyć,...