Tajemnica generała Zagórskiego

źródło: biblioteka narodowa/polona

Włodzimierz Zagórski, Władysław Sikorski i Tadeusz Rozwadowski na balu lotników, 7 lutego 1925 r.

źródło: alamy stock photo/utcon collection/bew photo

Generał brygady Włodzimierz Zagórski − zaginął po 6 sierpnia 1927 r.

źródło: NAC

Uroczystości imieninowe Józefa Piłsudskiego, obok Marszałka siedzą: Wincenta Konarzewska i gen. Lucjan Żeligowski. Warszawa, 19 marca 1926 r.

Mimo że od zaginięcia gen. Włodzimierza Zagórskiego mijają 92 lata, 
to nie sposób rozstrzygnąć, co naprawdę wydarzyło się 
w sierpniu 1927 r.

Według jednych badaczy mamy do czynienia ze zbrodnią, aktem przemocy, co więcej – aktem terroru państwowego. Ze ślepej nienawiści zabito człowieka o wielkich zasługach dla odradzającego się państwa, zamordowano z prywatnych, niezbyt czystych pobudek i wskutek niezbyt uczciwych wyroków. Według tychże badaczy zbrodnia ta obciąża polityczny rachunek sanacji i osobiście marszałka Piłsudskiego. Według innych, mamy do czynienia z doskonałą mistyfikacją, niezwykle sprytną ucieczką przed wymiarem sprawiedliwości człowieka, który był autorem może największej afery gospodarczej w polskich dziejach najnowszych, człowieka tak inteligentnego i uzdolnionego, że zdołał oszukać i ośmieszyć aparat państwa. Co więcej, zdołał ocalić w bankach europejskich wielomilionowy zysk i tym samym wyprowadzić w pole młodą Polskę.

Szpieg i szubrawiec?

Że był niezwykle uzdolniony, zdaje się nie ulegać kwestii. Włodzimierz Zagórski, herbu Ostoja, syn powstańca styczniowego i sybiraka Jana Zagórskiego i rosyjskiej księżnej Anny Kozłowej. Matka najzupełniej poważnie wierzyła, że jej niezwykły syn – w myśl proroctwa Mickiewicza w „Dziadach": „Z matki obcej; krew jego dawne bohatery..." – kiedyś zasiądzie jako władca na polskim tronie. Ukończył studia polityczne w Paryżu, a następnie Akademię Wojskową w Wiedniu. Władał biegle sześcioma językami. W wojsku austriackim pracował w służbie...