Czym jest kara umowna i jak przedsiębiorca może dochodzić jej przed sądem

Kara umowna jest dodatkowym zastrzeżeniem umownym. Stanowi ona rodzaj zryczałtowanego odszkodowania/sankcji za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania umownego, przy czym dotyczy tylko zobowiązania niepieniężnego.

Inaczej mówiąc kara umowna może być zastrzeżona wyłącznie na wypadek niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego.

Przykład 1.

Wykonawca nienależycie wykonuje prace budowlane, bo np. opóźnia się z ich wykonaniem. W umowie można zastrzec karę umowną na wypadek opóźnienia w wykonaniu prac, w wysokości 0,5 proc. wynagrodzenia za każdy dzień opóźnienia. W razie występowania opóźnienia wykonawcy, zamawiający może naliczyć karę.

Przykład 2.

Zamawiający opóźnia się z zapłatą wynagrodzenia. Wykonawca nie może zastrzec kary umownej od zamawiającego na taką okoliczność. Jedyną formą ochrony wykonawcy jest w takiej sytuacji zastrzeżenie w umowie maksymalnej wysokości odsetek za opóźnienie.

Istota kary umownej

Istotą kary umownej jest uproszczenie w dochodzeniu jej przed sądem, w porównaniu do normalnego odszkodowania za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania.

Gdy w umowie nie zastrzeżono kary umownej, strona poszkodowana nienależytym wykonaniem umowy przez drugą stronę, może dochodzić „tylko" odszkodowania na tzw. zasadach ogólnych wynikających z kodeksu cywilnego.

Dochodzenie odszkodowania na zasadach ogólnych wymaga udowodnienia trzech kluczowych okoliczności, a mianowicie:

- zdarzenia powodującego...