Niezawisłość sądów – perspektywa USA

W Polsce obywatel o władzy sądowniczej powie: „wszystko o nas bez nas".

Demokracja to rządy wszystkich dorosłych obywateli danego kraju. Doskonale obrazuje to amerykańska konstytucja, która zaczyna się od słów: „My, naród ... wprowadzamy i ustanawiamy dla Stanów Zjednoczonych Ameryki niniejszą konstytucję".

W większych krajach demokracja bezpośrednia jest trudna, czy wręcz niemożliwa, dlatego kwestią pierwszorzędnej wagi jest zapewnienie obywatelom nieustannej kontroli nad wybranymi przedstawicielami. W USA zapewniają to bezpośrednie, równe i powszechne wybory na stosunkowo krótkie kadencje, na przykład posłowie są wybierani tylko na dwa lata.

Samorząd nie wybiera sędziów

Konstytucja USA zakłada istnienie trzech równorzędnych „władz": ustawodawczej, wykonawczej i sądowniczej. O ile ze sposobem wyboru przedstawicieli pierwszych dwu nie ma większego kłopotu, o tyle do selekcji sędziów sądów federalnych trudno stosować tę samą procedurę. Dlatego też konstytucja obarczyła tym zadaniem prezydenta (władzę wykonawczą) i Senat (izbę wyższą władzy ustawodawczej). Pierwszy mianuje, a drugi zatwierdza. W procesie wyboru sędziów nie bierze natomiast udziału „samorząd" sędziowski.

W USA prezydentura, jak i kontrola nad Senatem przechodzą z rąk do rąk. Raz górą są republikanie, innym razem demokraci. Stąd też skład kadry sędziowskiej jest...