Do umorzenia istniejącego zobowiązania może dojść przez odnowienie

Arkadiusz Turczyn Zakwalifikowanie umowy jako nowacji wymaga w pierwszej kolejności ustalenia istnienia skonkretyzowanego pierwotnego świadczenia. Umowa taka może być zawarta tylko między stronami danego stosunku prawnego.

Narzędziem, które może okazać się przydatne przedsiębiorcom w czasach pandemii, jest m.in. nowacja. Można rozważyć wykorzystanie tej instytucji w celu ułożenia wzajemnych relacji zobowiązaniowych od nowa, z uwzględnieniem otaczającej nas rzeczywistości wynikłej z ograniczeń w prowadzeniu działalności gospodarczej. Zgodnie z art. 506 § 1 k.c., jeżeli w celu umorzenia zobowiązania dłużnik zobowiązuje się za zgodą wierzyciela spełnić inne świadczenie albo nawet to samo świadczenie, lecz z innej podstawy prawnej, zobowiązanie dotychczasowe wygasa (odnowienie), a wedle § 2 tego artykułu w razie wątpliwości poczytuje się, że zmiana treści dotychczasowego zobowiązania nie stanowi odnowienia; dotyczy to w szczególności wypadku, gdy wierzyciel otrzymuje od dłużnika weksel lub czek. Do nowacji odnosi się również art. 507 k.c., stanowiąc, że jeżeli wierzytelność była zabezpieczona poręczeniem lub ograniczonym prawem rzeczowym ustanowionym przez osobę trzecią, poręczenie lub ograniczone prawo rzeczowe wygasa z chwilą odnowienia, chyba że poręczyciel lub osoba trzecia wyrazi zgodę na dalsze trwanie zabezpieczenia.

Nowa treść i podstawa

W orzecznictwie wyjaśniono, że odnowienie (nowacja) jest umową zawartą pomiędzy wierzycielem i dłużnikiem, w której dłużnik w celu umorzenia zobowiązania zobowiązuje się spełnić inne świadczenie – nowa istotna treść – albo nawet to samo...