Trędowata polskiej literatury

źródło: History and Art Collection/alamy/be&w

Helena Mniszkówna. Jeśli traktować poważnie opinię, że tworzyła głównie dla kucharek, to sądząc po nakładach jej powieści, liczba przedstawicielek tej profesji w Polsce, zwłaszcza międzywojennej, musiała być imponująca.

Była typową panienką z dobrego domu. Helena Mniszkówna przyszła na świat w 1878 r. w majątku ziemskim Kurczyce na Wołyniu. W przeciwieństwie do Stefci Rudeckiej, bohaterki swej najsłynniejszej powieści „Trędowata", nie była więc zubożałą szlachcianką. Rodzice zadbali o staranne wykształcenie domowe. Mała Halszka władała więc dość swobodnie czterema językami obcymi, pobierała lekcje malarstwa i gry na fortepianie, a w dzieciństwie i wczesnej młodości sporo podróżowała po Ukrainie.

Ojciec, Michał Mniszek Tchórznicki, jako plenipotent hr. Męcińskiego, właściciela rozległych dóbr, zabierał swe córki Halszkę i Józefinę na inspekcje. Mała Helenka odwiedzała więc liczne dwory i z wypiekami na twarzy obserwowała życie ich mieszkańców, słuchała też anegdot i barwnych opowieści. Ojciec również rozkochał ją w lekturze utworów Henryka Sienkiewicza. Nie tylko zachwycała się Trylogią, ale też, puszczając wodze fantazji, identyfikowała się z niektórymi Sienkiewiczowskimi bohaterkami. Ideałem była dla niej Kurcewiczówna – jej imienniczka. Mniszkówna miała nawet plany dopisania dalszego ciągu Trylogii. Rozpoczęta praca nie została jednak ukończona.

W wieku 19 lat poślubiła Władysława Chyżyńskiego, z którym przeniosła się do jego majątku Platerów na Litwie. To podczas tego małżeństwa narodziły się dwie córki oraz pomysł na...