Memento dla populistów

Porażka Donalda Trumpa pokazuje, że populizm jako socjotechnika ma swoje granice, wypala się i z czasem okazuje się przeciwskuteczny – przekonuje politolog i dyplomata.

Wprawdzie przekaz amerykańskich wyborców dla Donalda Trumpa nie był tak radykalny jak jedenaście gwiazdek młodych Polaków do rządzących w naszym kraju, ale wspólny mianownik obu zjawisk jest znacząco podobny.

W grudniu 2016 roku, w kilka tygodni po wyborczym zwycięstwie Trumpa, „Rzeczpospolita" zamieściła mój tekst pt. „Autokraci, radujcie się!". Chodziło o autokratów w tych krajach na świecie, w których już rządzili lub próbują dojść do władzy. I potwierdziło się. Autokraci, od Putina, przez Kim Dzong Una, po Muhammada ibn  Salmana, cieszyli się zrozumieniem, a nawet otwartą sympatią Trumpa. W ich towarzystwie czuł się najlepiej. Choć sympatyzuje z autokratami, sam Trump jest przede wszystkim populistą. Autokraci nie zawsze nimi są, choć niektórzy łączą jedno z drugim.

Trumpowi w urzeczywistnieniu zdradzanych niekiedy autokratycznych ciągot stanęła na przeszkodzie specyfika amerykańskiej demokracji, w której władza jest rozproszona i zdecentralizowana, a sami Amerykanie są przywiązani do wolnościowego aspektu demokracji prawdopodobnie bardziej niż jakikolwiek inny naród na świecie. Jego porażka jako podręcznikowego populisty powinna być jednak sygnałem dla innych populistów na świecie. Tym razem można powiedzieć: populiści wszystkich krajów świata, uważajcie!

...