Dyktatura prawdy
Ideologia marksistowska tkwi u podłoża totalitaryzmu, ponieważ wskazała cel, który należało osiągnąć za wszelką cenę, i ponieważ dostarczyła większość służących do tego środków.
„Filozofowie rozmaicie tylko interpretowali świat; idzie jednak o to, aby go zmienić" – pisał Marks w 1845 roku w swych „Tezach o Feuerbachu". Zmienić świat – taki program mógł być kuszący. Misja to iście prometejska, a filozof stara się ją wspierać za pomocą globalnej teorii, która chce być jednocześnie pragmatyczna. Swego rodzaju filozofia filozofii pomieszanej z praktyką.
Tak zrodził się determinizm historyczny o niewzruszonej logice, którego centralne pojęcie, pojęcie walki klas, odgrywa rolę uniwersalnego klucza do rozumienia zasad funkcjonowania ludzkości, od pradawnego społeczeństwa opartego na niewolnictwie przez niedawne społeczeństwo feudalne, będące zwiastunem społeczeństwa burżuazyjnego, po zapowiadany przezeń jutrzejszy socjalizm – ten zaś powinien doprowadzić do ostatniego etapu, czyli komunizmu. W typowy dla siebie sposób Marks nakreślił jednakową drogę dla wszystkich ludzkich społeczeństw. Jego zdaniem każdy etap tej ewolucji jest związany z postępującym odczłowieczaniem pracy – aż do społeczeństwa burżuazyjnego, w którym proces wyzysku i alienacji objawia się oczom mas. Ich „uświadomienie" wywołuje wówczas rewolucję proletariacką, która sankcjonuje przejście rodzaju ludzkiego od „prehistorii", właściwej dla społeczeństw klasowych, do jego prawdziwej historii, historii komunizmu, społeczeństwa bezklasowego i bezpaństwowego....
Archiwum Rzeczpospolitej to wygodna wyszukiwarka archiwalnych tekstów opublikowanych na łamach dziennika od 1993 roku. Unikalne źródło wiedzy o Polsce i świecie, wzbogacone o perspektywę ekonomiczną i prawną.
Ponad milion tekstów w jednym miejscu.
Zamów dostęp do pełnego Archiwum "Rzeczpospolitej"
ZamówUnikalna oferta